การประชุมและนิทรรศการข้าวยั่งยืนระดับโลกครั้งที่ 3 ที่ผ่านมา จัดขึ้นที่ศูนย์การประชุมสหประชาชาติ (UNCC) กรุงเทพมหานคร โดยเวทีข้าวยั่งยืน (Sustainable Rice Platform: SRP) งานนี้รวบรวมผู้เชี่ยวชาญกว่า 240 คนจากทั่วโลกเพื่อพูดคุยแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับวิธีการเปลี่ยนแปลงวงการข้าวทั่วโลก ขับเคลื่อนความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม ความยืดหยุ่นทางเศรษฐกิจ และความเป็นธรรมทางสังคม วิทยากรจากองค์การสหประชาชาติ ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคการวิจัย ภาคประชาสังคม พร้อมด้วยแทนจากหน่วยงานต่างๆในประเทศไทย เช่น กรมการข้าว สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ สถาบันเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ มูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ บริษัท แคปปิตอลไรซ์ จำกัด บริษัท ยูนิเวอร์แซล ไรซ์ จำกัด บริษัท อุทัย โปรดิวส์ จำกัด ร่วมกันแบ่งปันประสบการณ์และความท้าทายในการปฏิบัติตามมาตรฐานข้าวยั้งยืน SRP รวมถึงโอกาสในการขยายการดำเนินการเพื่อให้บรรลุเป้าหมายในการเปลี่ยนแปลงในทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับข้าวทั้งในไทยและต่างประเทศ โดย มาตรฐานข้าวยั้งยืนของ SRP เป็นมาตรฐานความยั่งยืนภาคสมัครใจสำหรับข้าวมาตรฐานแรกของโลก ซึ่งออกแบบมาเพื่อกระตุ้นให้เกษตรกรตั้งแต่รายย่อยจนถึงรายใหญ่ นำแนวปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพในด้านการบริหารจัดการที่เป็นมิตรกับสภาพภูมิอากาศและยั่งยืนมาใช้
นางสาว กุลศิริ กลั่นนุรักษ์ ผู้อำนวยการกองวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว กล่าวในพิธีเปิด โดยได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของข้าว ซึ่งไม่เพียงแค่เป็นแหล่งอาหารสำคัญ แต่ยังเป็นหัวใจของวัฒนธรรม เศรษฐกิจ และวิถีชีวิตของไทย“ข้าวเป็นส่วนสำคัญของสังคมไทยมานานหลายศตวรรษ ส่งเสริมการดำรงชีวิตของเกษตรกรหลายล้านคน รักษาวิถีชีวิตและชุมชน และที่สำคัญเป็นส่วนประกอบหลักในอาหารไทยและภาคการส่งออกสินค้าเกษตรของไทย”
“กรมการข้าวมุ่งมั่นที่จะสนับสนุน SRP และเราภาคภูมิใจที่ได้เป็นผู้นำโครงการขนาดใหญ่หลายโครงการที่มุ่งส่งเสริมข้าวยั่งยืนทั่วประเทศ โดยหนึ่งในโครงการเหล่านี้ได้รับการสนับสนุนจากกองทุนสิ่งแวดล้อมโลก (GEF)และดำเนินการร่วมกับ UNEP, GIZ และ SRPโดยในช่วง 4 ปีข้างหน้า โครงการนี้มีเป้าหมายที่จะอบรมเกษตรกรผู้ปลูกข้าว 45,000 คนให้ใช้มาตรฐาน SRP”
“ส่งเสริมความร่วมมือเพื่อกระตุ้นการนำแนวทางที่ยั่งยืนและปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่ำมาใช้ในวงกว้างคือเป้าหมายหลักของ SRP” Dr. Wyn Ellis ผู้อำนวยการ SRP กล่าวในระหว่างพิธีเปิดงาน“
ข้าวตั้งอยู่บนจุดตัดของสองความท้าทายระดับโลก คือ ระบบอาหารที่ยั่งยืนและการดำเนินการต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ SRP มุ่งเน้นแนวทางที่เชื่อมโยงการดำเนินการด้านคาร์บอนและความต้องการของเกษตรกรรายย่อย ผ่านกรอบความยั่งยืนที่ครอบคลุม ทั้งการดำรงชีวิตของเกษตรกรรายย่อย ประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากร ความหลากหลายทางชีวภาพ สิทธิของแรงงาน และการเสริมพลังผู้หญิงในห่วงโซ่คุณค่าข้าว”
ในการกล่าวปาฐกถาหัวข้อหลักในงาน Chris Brett หัวหน้าด้านธุรกิจการเกษตร จากกลุ่มธนาคารโลก ได้กล่าวแสดงความยินดีต่อ SRPสำหรับความก้าวหน้าในการเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการดำเนินการระดับโลก และรายงานความเน้นย้ำที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการเงินเพื่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศสำหรับภาคข้าวในกลุ่มผู้พัฒนาระดับโลก “เราเดินหน้าทำงานเพื่อใช้ประโยชน์จากการเงินทุนสนับสนุนและตลาดคาร์บอน เพื่อเร่งการเปลี่ยนแปลงในวงการข้าวไปสู่การปฏิบัติที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่ำ”
“เรากำลังก้าวหน้าอย่างมากในการพัฒนาเครื่องมือและนวัตกรรมด้านการเงินที่ส่งเสริมการนำเทคโนโลยีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่ำมาใช้ในวงกว้าง พร้อมเสริมสร้างผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจให้กับเกษตรกรรายย่อย อย่างไรก็ตาม การสนับสนุนทางการเงินจากภาครัฐและการลงทุนจากภาคเอกชนในระดับที่สูงกว่าจะเป็นสิ่งสำคัญในการบรรลุเป้าหมายเหล่านี้”
ในการกล่าวปาฐกถาหัวข้อหลักของ Dr. Yvonne Pinto ผู้อำนวยการทั่วไปจากสถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ (IRRI) ซึ่งเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้ง SRP ได้กล่าวว่า SRP ยืนอยู่ในช่วงเวลาที่สำคัญในบริบทของปัจจัยขับเคลื่อนหลักในระดับโลก “ตลาดโลกสำหรับข้าวยั่งยืนกำลังพัฒนาเนื่องจากการผสมผสานของความต้องการด้านความมั่นคงทางอาหาร ความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สิ่งจูงใจทางเศรษฐกิจสำหรับเกษตรกร ความชอบของผู้บริโภคที่ต้องการความยั่งยืน และการลงทุนอย่างต่อเนื่องในนวัตกรรมทางการเกษตร”
“เรามองเห็นโอกาสที่ยิ่งใหญ่ในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในระดับใหญ่ผ่านข้อปฏิบัติข้าวยั่งยืน และการสร้างเส้นทางสู่การลดคาร์บอนและการกักเก็บคาร์บอนปริมาณมหาศาล พร้อมกับการสร้างประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคมสำหรับเกษตรกร สิ่งแวดล้อม และสังคม”
วิทยากรได้พูดคุยแลกเปลี่ยนถึงวิธีการที่สมาชิกและพันธมิตรของ SRP ทั่วโลกใช้ในการส่งเสริมข้าวยั่งยืน โดยนำเสนอกรณีศึกษาระดับประเทศและผ่านการอธิปรายจากผู้อภิปรายจากทั่วโลก งานนี้ยังมีการเปิดตัวแพลตฟอร์มดิจิทัลเพื่อการตรวจสอบย้อนกลับข้าว SRP ชื่อว่า RiceTraceยกระดับการดำเนินงานและรับรองมาตรฐานข้าวยั่งยืน และมีการเปิดตัวร่างมาตรฐานข้าวยั่งยืน SRP ฉบับ 3.0 เพื่อให้ประชาชนได้ร่วมแสดงความคิดเห็น และรายงานความคืบหน้าในการพัฒนา SRP Low Carbon Assurance Module ร่วมกับพันธมิตรหลัก โดยมีเป้าหมายเพื่อวัดและตรวจสอบการลดก๊าซเรือนกระจกในการเพาะปลูกข้าวยั่งยืน นอกจากนี้ ยังมีการเปิดตัวรายงานใหม่จาก IFC สองฉบับ ซึ่งสำรวจโอกาสทางตลาดและการเงินสำหรับข้าวยั่งยืน และการเปรียบเทียบมาตรฐาน SRP กับแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดระดับโลกที่เกี่ยวข้องกับ SRP
