ดร.พิพัฒน์ เหลืองนฤมิตชัย หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ กลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร (KKP Research) โพสต์ข้อความเกี่ยวกับอีกกี่ปีไทยจะเป็นที่หนึ่งในอาเซียน? หลายคนอาจอยากฟังคำตอบให้ดูดี ว่าเรายังมีโอกาสเป็นที่หนึ่งแต่ถ้าจะพูดกันตรง ๆ แบบไม่หลอกตัวเอง ถ้าหมายถึงขนาดเศรษฐกิจ หรือรายได้ของประชากร คำตอบคือแทบไม่มีทางเลย
ตัวเลขวันนี้พูดแทนหมดแล้ว ประเทศไทยมีขนาดเศรษฐกิจ หรือจีดีพี 526 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ มีประชากร 70 ล้านคน มีขนาดจีดีพีเทียบรายได้ต่อหัว 7,532 ดอลลาร์สหรัฐ ประเทศอินโดนีเซียมีจีดีพี 1.4 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ มีประชากร 282 ล้าน มีขนาดจีดีพีเทียบรายได้ต่อหัว 4,980 ดอลลาร์สหรัฐ ขนาดเศรษฐกิจใหญ่กว่าไทยเกือบ 3 เท่า เพราะคนมากกว่าเรา 4 เท่า และจำนวนคนยังเพิ่มแต่เรากำลังลดลง
ประเทศสิงคโปร์ มีจีดีพี 547 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ มีประชากร 5.9 ล้านคน มีขนาดจีดีพีเทียบรายได้ต่อหัว 89,372 ดอลลาร์สหรัฐ รายได้เฉลี่ยต่อคนสูงกว่าไทย 10 เท่า และ GDP โตใกล้เคียงหรือเร็วกว่าไทยอีก ประเทศเวียดนาม มีจีดีพี 460 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ มีประชากร 100 ล้านคน มีขนาดจีดีพีเทียบรายได้ต่อหัว 4,711 ดอลลาร์สหรัฐ ตามเรามาแบบหายใจรดต้นคอ และโตเร็วกว่าเรา
แม้เร่งเครื่องตอนนี้ คนอื่นก็ไม่ได้หยุด อินโดยังโตจากขนาด ประเทศสิงคโปร์ยังโตจากผลิตภาพ productivity ประเทศเวียดนามยังวิ่งด้วยแรงลงทุน เราไม่ได้อยู่ในโลกที่ใครรอเราแซง และเราไม่ได้มีแต้มต่อพอจะชนะใคร ถ้าเรายังเป็นเหมือนเดิม แต่ดูมาเลเซียที่จุดเปลี่ยน หรือturnaround ได้ในทศวรรษที่ผ่านมาแล้วก็มีความหวัง
แต่คำถามจริง ๆ อาจไม่ใช่ จะเป็นที่หนึ่งหรือเปล่า แต่คือ เราเติบโตได้เต็มศักยภาพของประเทศนี้แล้วหรือยัง? สิ่งที่น่ากังวลคือ…ถ้าไทยไม่เปลี่ยนแปลง turn around โครงสร้างเศรษฐกิจและสังคมของตัวเอง ประเทศนี้จะไม่ใช่ “ที่หนึ่ง” หรือ “ที่สอง” แต่จะกลายเป็นประเทศที่คนอยู่แล้วยากขึ้นทุกวัน ไม่มีรายได้พอใช้ ไม่มีทักษะให้ขยับฐานะ ไม่มีทางเลือกใหม่ ไม่มีหวัง ต้อง “พึ่งโชค” แทน “พึ่งระบบ” ประเทศที่คนต้องพึ่งหวยเพื่อความหวัง คือประเทศที่ระบบล้มเหลวในการให้โอกาส
ไทยควรเป็น “ประเทศแห่งโอกาส” ที่คนมีสิทธิ์เลื่อนชั้นด้วยความสามารถ ไม่ใช่โชค ระบบการศึกษาที่ไม่ทิ้งใคร ระบบเศรษฐกิจที่ไม่ปิดทางคนตัวเล็ก ระบบกฎหมายที่ใช้บังคับทั่งถึงและเป็นธรรม ระบบการเมืองที่ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง
ไทยไม่ต้องแข่งกับอินโดฯ สิงคโปร์ หรือเวียดนาม แต่ไทยต้องแข่งกับตัวเอง
แข่งเพื่อดึงศักยภาพของประเทศนี้ให้ “โตเต็มที่” เพื่อให้คนไทย “ใช้ชีวิตได้เต็มที่“ประเทศที่ดีไม่ต้องดีที่สุดในแง่ตัวเลข
แต่ควรเป็นประเทศที่ดึงจุดแข็งของเราออกมา “ทุกคนมีที่ยืน” และ “มีทางไปต่อ“ ถ้าเราเริ่มวันนี้ เราอาจไม่ใช่ที่หนึ่งของอาเซียนแต่เราอาจเป็นประเทศที่ใคร ๆ ก็อยากอยู่ในระยะยาว
ไม่ว่าทั้งขนาดศก. และรายได้ประชาชน ไทยแทบไม่มีทางเป็นที่ 1 ในอาเซียน แถมอยู่ยากขึ้นทุกวัน ไม่มีรายได้พอใช้ ไม่มีหวัง มีแต่ต้องพึ่งโชค
