สมาคมผู้ประกอบการชาวจีนแห่งมาเลเซีย หรือ China Entrepreneurs Association in Malaysia (CEAM) เปิดเผยว่า มีคนจีนใหม่ๆ เข้ามาประเทศมาเลเซียทุกสัปดาห์ เพื่อมาทำงานในกลุ่มอุตสาหกรรมอิเล็กโทรนิคส์ และซัพพลายเออร์รถยนต์พลังงานไฟฟ้าของจีนที่อยู่นอกประเทศแม่ เนื่องจากต้องหลีกเลี่ยงนโยบายการกีดกันการค้าระหว่างสหรัฐที่มีต่อจีนในด้านภาษี ที่สำคัญ มีชาวจีนที่เป็นผู้ประกอบการด้านสินค้าผลไม้ เข้ามาประเทศมาเลเซียเพื่อมาปลูกทุเรียนและส่งออกกลับไปประเทศจีน
เหงียว โชว บิง ผู้อำนวยการ สถาบันการศึกษาจีน มหาวิทยาลัยมาลายา มาเลเซีย เปิดเผยว่า อย่างน้อยๆ มีคนสัญชาติจีน 150,000 คน และอาจจะเพิ่มมากขึ้นเป็น 200,000 คน อาศัยอยู่ในประเทศมาเลเซีย จำนวนคนสัญชาติจีนดังกล่าวเพิ่มขึ้นจาก 82,000 คนในปี 2022 เพิ่มขึ้นราว 1.8 ถึง 2.5 เท่าในช่วง 3 ปีผ่านมา โดยกลุ่มคนสัญชาติจีนที่ย้ายมาอาศัยอยู่ในประเทศมาเลเซียประกอบด้วยนักเรียน นักลงทุนหน้าใหม่
สำหรับในประเทศไทยนั้น ผศ.ดร.ศิวริน เลิศภูษิต อาจารย์ประจำวิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หรือ College of Interdisciplinary Studies, Thammasat University เปิดเผยว่า ในปี 2022 จำนวนคนสัญชาติจีนที่ย้ายเข้ามาอยู่ในประเทศไทยมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วระหว่าง 110,000-130,000 คน ส่วนใหญ่แล้วเป็นคนสัญชาติจีนที่เป็นเจ้าของกิจการ พนักงานมนุษย์เงินเดือน นักเรียน นักศึกษา และครอบครัว โดยส่วนใหญ่ของคนสัญชาติจีนที่มาอาศัยในไทยจะเป็นครอบครัวคนจีนชนชั้นกลางที่มีรายได้ต่ำถึงรายได้ปานกลาง
ปัจจัยที่ส่งผลให้คนสัญชาติจีนย้ายออกนอกประเทศจีนมายังอาเซียนโดยเฉพาะประเทศมาเลเซีย เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจจีนที่ซบเซา และวิถีทางการหาโอกาสการทำธุรกิจ ผลักดันให้คนสัญชาติจีนต้องการค้นหาชีวิตใหม่ในต่างประเทศ คนสัญชาติจีนที่มีฐานะดีมากจะย้ายออกจากประเทศจีนไปอาศัยอยู่ในประเทศสิงคโปร์ และมอลต้า ซึ่งชาวจีนสามารถยื่นขอรับการพิจารณาสัญชาติเพื่อเป็นพลเมืองในสิงคโปร์ และมอลต้าผ่านโครงการการลงทุนของชาวต่างชาติ นอกจากนี้ คนสัญชาติจีนยังมีจำนวนมากที่ยื่นขอวีซ่าทองในประเทศโปรตุเกส และกรีซ
สำหรับประเทศมาเลเซีย ซึ่งเป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทางประเทศอันด้บต้นๆของอาเซียนที่ชาวจีนย้ายมาอาศัยนั้น พบว่า จะเป็นคนสัญชาติจีนชนชั้นกลาง ซึ่งมองว่าอาเซียนเป็นประเทศที่มีค่าใช้จ่ายเหมาะสมและสามารถจ่ายได้ หรือเป็นกลุ่มนักเรียนชาวจีนที่ต้องการหลีกเลี่ยงการต่อต้านคนจีนจากในประเทศตะวันตก ทั้งหมดทำให้คนสัญชาติจีนกลายเป็นกลุ่มใหญ่ของนักเรียนต่างชาติ และกลุ่มอาศัยระยะยาวในมาเลเซีย
คนสัญชาติจีนที่เข้ามาอาศัยในมาเลเซียส่งผลให้มหาวิทยาลัย และโรงเรียนนานาชาติมีจำนวนนักเรียนต่างชาติเพิ่มขึ้นอย่างมาก และเป็นที่ต้องการของนักเรียนต่างชาติด้วย กระทรวงการศึกษา มาเลเซีย เปิดเผยว่า ในปี 2023 สถาบันการศึกษาระดับสูง เช่น ระดับมหาวิทยาลัย มีนักเรียนนักศึกษาชาวจีนเข้าเรียนจำนวน 44,043 คน เพิ่มขึ้น 35% จากในปี 2021 หรือใน 2 ปี ขณะที่ ไฟแนนเชียล ไทมส์ เปิดเผยงานวิจัย พบว่า จำนวนนักเรียนชาวจีนที่เข้าเรียนในโรงเรียนนานาชาติในมาเลเซียมีเพิ่มขึ้นถึงกว่า 2 เท่า ในช่วงระหว่างปี 2021-2023
จากการเปิดเผยของนักศึกษาสัญชาติจีนมีชื่อว่า เซียวเฟ่ย ซึ่งไม่ขอเปิดเผยนามสกุล และกำลังเรียนอยู่ที่มหาวิทยาลัยแห่งชาติมาเลเซีย หรือ National University of Malaysia ยอมรับว่า ตนเองทำคะแนนสอบได้ไม่ดีเมื่อสอบเข้ามหาวิทยาลัยในจีน ตนเองสามารถเข้าเรียนได้ในสถาบันการศึกษาระดับปานกลาง หรือธรรมดาๆเท่านั้น และค่าเล่าเรียนมีราคาแพงในจีน นี่จึงเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ดึงดูดนักเรียนและนักศึกษาชาวจีนมาที่มาเลเซีย นอกจากค่าเล่าเรียนถูกแล้ว การแข่งขันในการศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัยไม่รุนแรงเหมือนในประเทศจีน
นอกจากนี้ จำนวนนักเรียนชาวจีนมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นในระดับมัธยมปลายในประเทศมาเลเซีย เจ้าหน้าที่จากโรงเรียนนานาชาติ 15 แห่งในมาเลเซีย เปิดเผยว่า สัดส่วนนักเรียนชาวจีนมีเพิ่มเป็น 10-30% รวมเป็นจำนวน 2,500 คน ซึ่งเพิ่มขึ้นถึง 3 เท่าจากในปี 2021 ทุกวันนี้ อย่างไรก็ตาม สมาคมชุมชนชาวจีนในมาเลเซีย เปิดเผยว่า โรงเรียนนานาชาติมีมากกว่า 250 แห่งในประเทศมาเลเซีย จึงมองว่าจำนวนนักเรียนชาวจีนจะต้องมีรวมกันมากกว่าที่ระบุมาข้างต้นที่เรียนอยู่ในโรงเรียนนานาชาติ
ด้านสถาบันบริการการศึกษาทั่วโลกแห่งมาเลเซีย หรือ Education Malaysia Global Services เปิดเผยว่า ในช่วง 5 เดือนแรกของปีนี้ จำนวนนักเรียนนักศึกษายื่นใบสมัครเข้าศึกษาในมหาวิทยาลัยในประเทศมาเลเซียเพิ่มขึ้น 25% เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเดียวกันระหว่างเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม ปี 2023 สาเหตุจากนักเรียนนักศึกษาสัญชาติจีนไม่ได้เป็นที่ยินดีต้อนรับในสหรัฐอเมริกา และออสเตรเลีย ซึ่งเกิดจากการต่อต้านของพลเรือนชาวจีนของประชาชนในทั้ง 2 ประเทศดังกล่าว
ปัจจุบัน มีจำนวนคนสัญชาติจีนที่ได้รับวีซ่าพำนักระยะยาวในโครงการบ้านหลังที่สองของฉัน หรือ MMSH ย้ายมาอาศัยอยู่ในมาเลเซียมากกว่า 56,000 คน ซึ่งเพิ่มสูงขึ้นกว่า 2 เท่าจากปี 2023
ทั้งนี้ นักลงทุนชาวจีนเป็นอีกกลุ่มหนึ่งที่ส่งผลให้จำนวนชาวต่างชาติที่มาทำงานในประเทศมาเลเซียมีจำนวนมากขึ้นอย่างคึกคัก ปัจจุบัน มีเจ้าของกิจการเป็นคนสัญชาติจีน มีชาวจีนที่เป็นนักบริหารระดับผู้จัดการ มีมนุษย์เงินเดือนที่ทำงานในบริษัทของชาวจีนในมาเลเซีย รวมกันมากถึง 45,000 คน นับเป็นจำนวนที่เพิ่มสูงมากกว่าคาดการณ์ไว้ที่ 10,000 คนในปี 2021
