นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กล่าวถึง การจัดทำ ดัชนีค่าครองชีพ (Cost of Living Index) ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกล่าสุดช่วงต้นปี 2567 ของ Numbeo ซึ่งเป็นเว็บไซต์ฐานข้อมูลด้านค่าครองชีพโลกที่มีชื่อเสียง โดยการจัดทำดัชนีค่าครองชีพดังกล่าว คำนวณจากค่าใช้จ่ายสินค้าอุปโภคบริโภค อาทิ ค่าอาหาร ค่าเดินทาง เสื้อผ้าและรองเท้า กีฬาและสันทนาการ และค่าสาธารณูปโภค (ไม่รวมค่าเช่าที่อยู่อาศัย) ซึ่งสำรวจข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ อาทิ หน่วยงานภาครัฐ ซูเปอร์มาร์เก็ต ผู้ประกอบการ และผู้บริโภค โดยเปรียบเทียบกับดัชนีค่าครองชีพของเมืองนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ซึ่งใช้เป็นฐานอยู่ที่ร้อยละ 100 โดยผลการจัดทำดัชนีค่าครองชีพล่าสุด พบว่า
ดัชนีค่าครองชีพของไทย ในช่วงต้นปี 2567 อยู่ที่ร้อยละ 36.0 ซึ่งต่ำกว่าดัชนีเมืองนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกาที่เท่ากับร้อยละ 100 อยู่อันดับที่ 94 จาก 146 ประเทศทั่วโลก ซึ่งอยู่ระดับต่ำ โดยลดลงจากร้อยละ 40.7 หรืออยู่อันดับที่ 79 จาก 140 ประเทศทั่วโลก ในปี 2566 ส่วนหนึ่งเป็นผลจากการลดลงของ (1) ดัชนีสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำหน่ายในร้านขายของชำ (Groceries Index) อยู่ที่ร้อยละ 41.0 ลดลงจากร้อยละ 42.0 ในปี 2566 ซึ่งใช้สินค้าในตะกร้า (Markets) ในการคำนวณดัชนีฯ อาทิ เนื้อสัตว์ นม ไข่ ขนมปัง ผัก และผลไม้ โดยสินค้าในตะกร้าดังกล่าวมีน้ำหนักมากที่สุดในการใช้คำนวณดัชนีฯ ราคาปรับลดลง และมีทิศทางที่สอดคล้องกับราคาสินค้าในกลุ่มอาหาร อาทิ เนื้อสัตว์ และผักและผลไม้ ที่ใช้คำนวณอัตราเงินเฟ้อทั่วไปของไทยในปี 2567 (ม.ค.-ก.พ.) (2) ดัชนีราคาอาหารในร้านอาหาร (Restaurant Price Index) อยู่ที่ร้อยละ 18.4 ลดลงจากร้อยละ 21.0 ในปี 2566 ซึ่งใช้สินค้าในตะกร้า (Restaurants) ในการคำนวณดัชนีฯ อาทิเซ็ตอาหารฟาสต์ฟู้ด เบียร์ท้องถิ่น เบียร์นำเข้า และน้ำอัดลม นอกจากนี้ ยังมีสินค้าในหมวดการเดินทาง เสื้อผ้าและรองเท้า กีฬาและสันทนาการ และสาธารณูปโภค ที่นำมาใช้คำนวณดัชนีค่าครองชีพ ซึ่ง Numbeo ไม่ได้เผยแพร่ข้อมูลตัวเลขดัชนี
ทั้งนี้ ดัชนีค่าครองชีพของไทย สอดคล้องกับดัชนีค่าครองชีพของหลายประเทศที่ลดลงเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา และเคลื่อนไหวในทิศทางเดียวกับอัตราเงินเฟ้อทั่วไปของไทยเฉลี่ย 2 เดือนแรก (ม.ค.- ก.พ.) ของปี 2567 ที่ปรับลดลงร้อยละ 0.94 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2566 ประเทศที่มีค่าครองชีพสูงที่สุดในโลก 3 อันดับแรก ได้แก่ (1) เบอร์มิวดา สูงถึงร้อยละ 133.6 (2) สวิตเซอร์แลนด์ สูงถึงร้อยละ 112.2 และ (3) หมู่เกาะเคย์แมน สูงถึงร้อยละ 111.7
ส่วนประเทศที่มีค่าครองชีพต่ำที่สุดในโลก 3 อันดับแรก ได้แก่ (1)ปากีสถาน อยู่ที่ร้อยละ 18.5 (2) ไนจีเรีย อยู่ที่ร้อยละ 19.3 และ (3) ลิเบีย อยู่ที่ร้อยละ 21.2
เมื่อพิจารณาประเทศในกลุ่มอาเซียน พบว่า ดัชนีค่าครองชีพของไทย อยู่ที่ร้อยละ 36.0 สูงเป็นอันดับที่ 5 จาก 9 ประเทศที่ถูกจัดอันดับ โดยค่าครองชีพของไทยสูงกว่า ฟิลิปปินส์ เวียดนาม มาเลเซีย และอินโดนีเซีย ขณะที่ค่าครองชีพของไทยต่ำกว่า กัมพูชา เมียนมา บรูไน และสิงคโปร์ ซึ่งมีค่าครองชีพสูงที่สุดในอาเซียน โดยอยู่ที่ร้อยละ 81.9 สูงเป็นอันดับที่ 7 ของโลก โดยประชากรในสิงคโปร์มีค่าใช้จ่ายรายบุคคลเฉลี่ยต่อเดือนอยู่ที่ 1,510.8 ดอลลาร์สิงคโปร์ (ประมาณ 40,000 บาท)
นายพูนพงษ์ กล่าวว่า ระดับค่าครองชีพของไทยเมื่อเทียบกับ 146 ประเทศทั่วโลก ยังอยู่ในระดับที่ค่อนข้างต่ำ สาเหตุสำคัญคาดว่ามาจากมาตรการช่วยเหลือค่าครองชีพของภาครัฐที่มีอย่างต่อเนื่อง ทั้งสินค้าในกลุ่มพลังงาน (ค่าไฟฟ้า น้ำมันเชื้อเพลิง แก๊สหุงต้ม) และสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็นต่อการครองชีพ นอกจากนี้ ยังมีมาตรการช่วยเหลือผู้ประกอบการเพื่อลดต้นทุนการผลิต รวมทั้งมาตรการเพิ่มรายได้ และการขยายโอกาสในการประกอบอาชีพ
อย่างไรก็ดี แม้สถานการณ์เศรษฐกิจของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก รวมถึงไทยยังมีโอกาสเติบโตได้ แต่ยังมีปัจจัยท้าทายหลายด้าน ทั้งนโยบายการผลิตและส่งออกของผู้ผลิตน้ำมันรายสำคัญ ความขัดแย้งทางภูมิศาสตร์ รวมถึงมาตรการช่วยเหลือของภาครัฐของไทยที่จะสิ้นสุดลง ซึ่งอาจกระทบให้ค่าครองชีพของไทยเพิ่มสูงขึ้นได้ ดังนั้น ผู้บริโภครวมถึงผู้ประกอบการควรเตรียมรับมือกับความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจที่อาจเกิดขึ้น โดยวางแผนทางการเงินอย่างรัดกุม ประหยัด และพอเพียง สำหรับผู้ประกอบการ ควรพิจารณาประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการลดต้นทุน เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ช่วยนำพาธุรกิจให้เติบโตผ่านพ้นปัจจัยท้าทายดังกล่าวได้อย่างมั่นคง
