สถาบันวิจัยประชากร และสังคม เปิดเผยรายงานผลสำรวจความเห็นประชาชนคนไทยในหัวข้อสถานการณ์เด็กเกิดน้อยและสังคมสูงอายุ สำรวจเมื่อเดือนพฤศจิกายน – เดือนธันวาคม 2567 มีดังนี้ 71% ของผู้ตอบแบบสำรวจเห็นด้วยว่าจำนวนเด็กเกิดน้อยเป็นวิกฤตของประเทศ มีราว 44% เห็นด้วยกับนโยบายส่งเสริมให้คนไทยมีลูกมากขึ้น อย่างไรก็ตามราวครึ่งหนึ่งของผู้หญิงที่เห็นด้วยว่าจะมีลูกถ้าอยู่ในสถานะที่พร้อมจะมีลูก ที่น่าสนใจ คือ ผู้ชายไทยตอบว่าจะมีลูกถ้าอยู่ในสถานะที่พร้อมนั้นมีสัดส่วนมากถึง 60% ซึ่งมากกว่าผู้หญิงที่มีเพียง 53% สะท้อนถึงแนวโน้มความต้องการมีลูกของผู้ชายไทยมากกว่าผู้หญิงไทย
ผู้ตอบแบบสอบถามดังกล่าวที่อยู่ในสถานะสมรส ซึ่งมีอยู่ราว 1 ใน 5 หรือ 25% ของผู้ตอบแบบสำรวจทั้งหมด เปิดเผยว่า มีเพียง 39% ที่ตัดสินใจมีลูกอย่างแน่นอน ถัดมา 30% คิดว่าอาจจะตัดสินใจมีลูก และมี 20% จะไม่มีลูก ในกรณีถ้าท่านมีคู่รัก หรือมีคู่แต่งงานแล้ว ซึ่งยังมีสุขภาพแข็งแรง และอยู่ในวัยที่มีลูกได้ พบว่า 53% ตอบว่าจะมีลูก โดย 60% เป็นกลุ่มคนเจนเนอเรชันเอ็กซ์ (X อายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป) ถัดมา 55% เป็นกลุ่มคนเจนเนอเรชันซี (Z อายุต่ำ 25 ปี) และ 44% เป็นกลุ่มคนเจนเนอเรชันวาย (Y อายุตั้งแต่ 25-40 ปี) ตามลำดับ
ความแตกต่างกันระหว่างวัย หรือกลุ่มเจนเนอเรชันของคนไทยนำไปสู่ความต้องการจะมีลูก กลุ่มเจนเนอเรชันเอ็กซ์มีแนวโน้มที่จะมีลูกสูงที่สุดเมื่อเทียบกับกลุ่มอื่น ในขณะที่เจนเนอเรชันวายมีความตั้งใจมีลูกต่ำที่สุด เนื่องจากความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ค่านิยมของแต่ละช่วงวัย และปัจจัยทางสังคมอื่นๆ เช่น ค่าครองชีพที่สูงขึ้น และความกังวลเกี่ยวกับความสมดุลระหว่างการทำงานและการเลี้ยงดูลูก
ด้านกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า 4 สาเหตุหลักที่ส่งผลประเทศไทยมีเด็กเกิดใหม่ลดลง ได้แก่ คือ ยังเป็นโสด โดย 40.5% ของคนไทยวัยเจริญพันธุ์ยังเป็นโสด ไม่อยากมีลูก โดย 44% ของคนไทยไม่อยากมีลูก เนื่องจาก ภาระค่าใช้จ่ายสูง และห่วงสังคมไม่เหมาะให้เด็กเติบโต ถัดมาคือคนไทยมีลูกยาก โดย 10-15% ของคู่สมรสไทยเผชิญกับภาวะมีบุตรยาก และสุดท้าย คนไทยอยากมีลูก แต่กฎหมายไม่เอื้อ กรมอนามัยเปิดเผยว่าก่อนหน้านี้ยังไม่มีกฎหมายสมรมเท่าเทียม และยังไม่มีการปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการรับบุตรบุญธรรมและการอุ้มบุญ
ทั้งนี้การสำรวจดังกล่าวสำรวจเมื่อเดือนพฤศจิกายน – เดือนธันวาคม 2567 โดยสถาบันวิจัยประชากร และสังคม
