นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์ กล่าวถึงสถานการณ์การส่งออกข้าวไทยในปี 2568 โดยยอมรับว่าปีนี้ น่าจะเป็นปีที่ยากลำบากของข้าวไทย เพราะเริ่มเห็นสัญญาณมาตั้งแต่พ.ย. ธ.ค.67 และต่อเนื่องมาจนถึงเดือน ก.ค.68 ที่การส่งออกข้าวหดตัวมาโดยตลอด 9 เดือน และจนถึงปัจจุบัน มูลค่าการส่งออกข้าวไทยติดลบไปแล้วถึง 30% ซึ่งมาจากหลายปัจจัยประกอบกันไป เช่น ปริมาณผลผลิตข้าวโลกล้นตลาด ประกอบกับหลายประเทศที่เป็นผู้ผลิตข้าวเอง ต่างลดปริมาณการนำเข้าข้าว เช่น อินโดนีเซีย ที่ปีนี้แทบจะไม่ได้นำเข้าข้าวเลย รวมทั้งประเทศอินเดียได้เริ่มกลับมาส่งออกข้าวอีกครั้งในปีนี้ หลังจากที่หยุดส่งออกไปเมื่อปีก่อน ซึ่งปัจจัยนี้มีผลค่อนข้างมากต่อการส่งออกข้าวไทย ขณะเดียวกัน เมื่อต้องเผชิญกับภาวะเงินบาทแข็งค่า จึงส่งผลให้ราคาข้าวไทยยิ่งแข่งขันได้ยากขึ้น
สำหรับ ในปีนี้ไทยตั้งเป้าหมายปริมาณการส่งออกข้าวไว้ที่ 7.5 ล้านตัน ขณะที่ข้อมูลล่าสุดช่วง 6 เดือนแรกของปีนี้ (ม.ค.-มิ.ย.) ไทยส่งออกข้าวได้แล้ว 3.72 ล้านตัน ลดลง 27.3% คิดเป็นมูลค่า 2,258 ล้านดอลลาร์ ลดลง 36.4% ซึ่งเทียบกับช่วง 6 เดือนแรกของปี 67 ที่การส่งออกข้าวมีปริมาณ 5.12 ล้านตัน คิดเป็นมูลค่า 3,333 ล้านดอลลาร์ โดยประเภทข้าวที่ไทยส่งออกมากสุด คือ ข้าวขาว คิดเป็น 47% รองลงมา คือ ข้าวหอมมะลิ และข้าวนึ่ง
อย่างไรก็ตาม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ได้สั่งการให้กรมการค้าต่างประเทศ เร่งติดต่อทางการจีนที่เรามีสัญญาตามโควต้าเหลืออยู่อีก 2.8 แสนตัน ส่วนกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ก็มีโครงการบุกตลาดศักยภาพใหม่ เช่น แอฟริกา เอเชียใต้ ละตินอเมริกา และตะวันออกกลาง ซึ่งทุกฝ่ายต้องช่วยกัน
