สภาผู้บริโภค ร่วมกับกรีนพีซ ประเทศไทย เปิดเผยรายงานฉบับใหม่ชื่อว่า จากโรงงานสู่ตู้เสื้อผ้า: ความเสี่ยงของสารเคมีในอุตสาหกรรมฟาสต์แฟชั่น (From Factory to Closet: The True Cost of Ultra Fast Fashion) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการรณรงค์ของกรีนพีซ เยอรมนี (Greenpeace Germany) โดยมี 9 ประเทศเข้าร่วมตรวจสอบการปนเปื้อนสารเคมีในสิ่งทอที่จำหน่ายผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ ซึ่งประเทศไทยรับผิดชอบการสั่งซื้อเสื้อผ้าจากแบรนด์ชีอิน และจัดส่งตัวอย่างไปตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการที่ได้รับการรับรองในเยอรมนี
ผลการศึกษาพบว่ามีการปนเปื้อนสารเคมีอันตรายหลายชนิดในสินค้าแบรนด์เสื้อผ้ายี่ห้อชีอิน (Shein) สะท้อนความเสี่ยงด้านความปลอดภัยที่ผู้บริโภคอาจต้องเผชิญ การวิเคราะห์ทั้งหมดอ้างอิงตามกรอบกฎหมายสารเคมีสากลของสหภาพยุโรป หรือรีช REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) ซึ่งใช้เป็นมาตรฐานในการประเมินระดับสารเคมีอันตรายที่ตรวจพบในผลิตภัณฑ์สิ่งทอ
สำหรับผลการตรวจวิเคราะห์เสื้อผ้าของชีอิน ที่กรีนพีซ ประเทศไทยเป็นผู้สั่งซื้อ พบการปนเปื้อนของสารเคมีอันตรายหลายชนิด ได้แก่
* PFAS (Per- and Polyfluoroalkyl Substances) หรือ “สารเคมีตลอดกาล” (Forever Chemicals) ที่เชื่อมโยงกับโรคมะเร็งและความผิดปกติของระบบฮอร์โมน โดยในเสื้อแจ็คเก็ตพบค่า PFAS สูงกว่าเกณฑ์ที่กรอบกฎหมายสารเคมีสากล กำหนดถึง 519 เท่า
* แคดเมียม ที่เกินค่ามาตรฐาน 1.2 เท่า ในรองเท้าผู้หญิง
* โลหะหนักแอนทิโมนี (Antimony: Sb) สารพทาเลต (Phthalates) และ สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) ในเสื้อผ้าเด็ก
สินค้าส่วนใหญ่ไม่มีการเปิดเผยข้อมูลส่วนประกอบหรือมาตรฐานความปลอดภัย ทำให้ผู้บริโภคไม่สามารถประเมินความเสี่ยงก่อนซื้อได้ รวมถึงประเทศไทยยังไม่มีระบบกำกับดูแลและกฎหมายควบคุมสารเคมีในสิ่งทอ ส่งผลให้เสื้อผ้าฟาสต์แฟชั่นที่มีความเสี่ยงสูงสามารถเข้าสู่ตลาดไทยได้โดยแทบไม่มีการตรวจสอบที่เหมาะสม
ผศ.ดร.วีระพันธ์ รังสีวิจิตรประภา อนุกรรมการด้านสินค้าและบริการทั่วไป สภาผู้บริโภค เปิดเผยว่า รายงานฉบับนี้ตอกย้ำว่าผู้บริโภคไทยยังขาดหลักประกันด้านความปลอดภัยจากสินค้าที่ซื้อผ่านช่องทางออนไลน์ โดยเฉพาะเสื้อผ้าที่มีความเสี่ยงจากสารเคมีอันตราย ภาครัฐจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องออกกฎหมายควบคุมสารเคมีในสิ่งทอ กำหนดมาตรฐานที่ชัดเจน และสร้างระบบเปิดเผยข้อมูลที่โปร่งใสเพราะการเปิดเผยข้อมูลที่จำเป็นคือสิทธิของผู้บริโภค
ด้าน พิชามญชุ์ รักรอด หัวหน้าโครงการรณรงค์ยุติมลพิษพลาสติก กรีนพีซ ประเทศไทย กล่าวว่า ผู้บริโภคกำลังรับภาระความเสี่ยงจากสารเคมีอันตรายในเสื้อผ้าเพียงฝ่ายเดียว เพราะประเทศไทยยังไม่มีกรอบกฎหมายที่ครอบคลุมสารเคมีในอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มอย่างครอบคลุม ไม่มีระบบตรวจสินค้านำเข้า และไม่มีการบังคับเปิดเผยข้อมูลต่อผู้บริโภค ความเสี่ยงจากสารเคมีตลอดกาล อย่าง PFAS พทาเลต และสารอันตรายอื่น ๆ ยังคงถูกปล่อยให้หลุดรอดเข้าสู่ชีวิตประจำวันของผู้คนได้อย่างง่ายดาย
