ตลาดซื้อขายสินค้าโภคภัณท์โดยเฉพาะข้าวในตลาดโลก ปรากฎว่า ราคาข้าวขาวหัก 5% ของประเทศไทย ซึ่งเป็นราคาเกณฑ์มาตรฐานระดับโลกลดลงเหลือเพียง 372.50 ดอลลาร์สหรัฐต่อตัน ไม่เพียงมีราคาดำดิ่งลงมากถึง -26% ตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว แต่ยังเป็นราคาข้าวของไทยในตลาดโลกที่มีราคาร่วงลงแตะระดับต่ําสุดในรอบ 8 ปี หรือเมื่อปี 2017 หรือนับแต่ก่อนวิกฤตการณ์โรคระบาดโควิด-19 แต่ยัง
สาเหตุจากประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นผู้ส่งออกรายใหญ่ที่สุดของโลก สั่งยกเลิกข้อจำกัดในการส่งออกข้าวไปตลาดต่างประเทศเมื่อเดือนกันยายน 2024 ที่ผ่านมา ทำให้เกิดผลกระทบต่อทั้งปริมาณและราคาข้าวในตลาดโลกนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
นายออสการ์ ทึจครา นักวิเคราะห์อาวุโสธนาคารโรโบแบงค์ กล่าวว่า การเปลี่ยนแปลงนโยบายของรัฐบาลอินเดียเมื่อปลายปี 2024 หลังจากผ่านพ้นฤดูการเก็บเกี่ยวมากเป็นประวัติการณ์ในปี 2023-2024 ส่งผลให้สต็อกข้าวของรัฐบาลอินเดียเพิ่มขึ้นมากมาย ที่ทําให้ราคาลดลงอย่างมาก ภาวะดังกล่าวเกิดขึ้นแรงกดดันมากขึ้น เมื่อการผลิตข้าวที่แข็งแกร่งในประเทศไทย และเวียดนาม ซึ่งทําให้ผลผลิตข้าวทั่วโลกสูงเป็นประวัติการณ์ในปีการตลาดนี้
ในขณะเดียวกัน ความต้องการข้าวลดลงในอินโดนีเซีย ซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศผู้ซื้อข้าวรายใหญ่ที่สุด สาเหตุจากอินโดนีเซียมีการนําเข้าข้าวล่วงหน้าเมื่อปี 2024 และไม่สั่งซื้อข้าวในตลาดในปี 2025 เพื่อเป็นการป้องกันความไม่แน่นอนในนโยบายและมาตรการภาษีต่างตอบแทนของรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
สอดคล้องกับฟิลิปปินส์สั่งห้ามการนําเข้าข้าวไปจนถึงเดือนตุลาคมปีนี้ เพื่อปกป้องราคาข้าวในประเทศในช่วงการเก็บเกี่ยวหลัก
องค์การอาหารและการเกษตร หรือเอฟเอโอ (FAO) เปิดเผยว่า ดัชนีราคาข้าวตลาดโลกลดลง 13% ตั้งแต่ต้นปีนี้ และประเมินว่าในฤดูกาลปี 2024/2025 ผลผลิตข้าวทั่วโลกจะเพิ่มสูงมากถึง 543.6 ล้านตัน ปริมาณนี้มากกว่าความต้องการบริโภคข้าวในตลาดโลก
ด้านนายซามาเรนดู โมฮันตี ผู้อํานวยการศูนย์การศึกษาการเกษตรและการพัฒนาที่ยั่งยืน มหาวิทยาลัย Jayashankar Telangana State Agricultural University กล่าวว่า ปริมาณสต็อกข้าวในตลาดโลกมีล้นเกินความต้องการบริโภคอย่างมาก อินเดียมีผลผลิตข้าวในปี 2024 เพิ่มสูงมากขึ้นเป็นประวัติการณ์ เมื่อเดือนพฤษภาคม 2025 ที่ผ่านมารัฐบาลอินเดียมีสต๊อกข้าวเป็นปริมาณสูงถึง 60 ล้านตัน ซึ่งเป็นปริมาณสต๊อกที่สูงขึ้น 15 ล้านตันเมื่อเทียบกับปริมาณเฉลี่ยในปี 2024 ผ่านมา
นายซามาเรนดู โมฮันตี กล่าวต่อไปว่า ทั้งๆ ที่ราคาข้าวในตลาดโลกลดลงอย่างรวดเร็วในปีนี้ ราคาข้าวดังกล่าวจะตกต่ำลงมากอีก ซึ่งคาดการณ์ว่าราคาข้าวจะลดลงอีกถึง 10% เนื่องจากไม่มีประเทศใดสั่งซื้อข้าวอีกเลยในช่วงที่เหลือของหลังปีนี้ โดยส่วนตัวประเมินว่า ขณะนี้ทั่วโลกกำลังเข้าสู่ภาวะตลาดสินค้าโภคภัณฑ์ที่มีราคาตกต่ำ สถานการณ์สต๊อกข้าวในตลาดโลกล้นตลาดไปพร้อมๆ กับราคาข้าวที่ตกต่ำในขณะนี้ จะยังไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงภายในอย่างน้อย 2 ปีข้างหน้า ยกเว้นเสียแต่มีปัจจัย 2 อย่างเกิดขึ้น คือสงคราม และ สถานการณ์ช็อกครั้งใหญ่บางอย่าง
