กำลังดี! แบงก์ชาติชี้เปิดเวอร์ชวลแบงก์ 3 ไลเซนส์ ไม่กระทบธุรกิจธนาคาร

นายเศรษฐพุฒิ สุทธิวาทนฤพุฒิ ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เปิดเผยความคืบหน้าการเตรียมร่างใบอนุญาตหลักเกณฑ์ธนาคารไร้สาขา (เวอร์ชวลแบงก์) ว่าร่างจะแล้วเสร็จและจะส่งร่างให้กระทรวงการคลังพิจารณาได้ภายในสิ้นเดือนกรกฎาคมนี้ หากกระทรวงการคลังพิจารณาแล้วเสร็จ ธปท.จะเดินหน้าเปิดรับสมัครผู้สนใจเข้าร่วมภายในสิ้นปี 2566 และจะประกาศชื่อผู้ที่ผ่านการอนุมัติรับใบอนุญาตในปี 2567 จากนั้นจะดำเนินตามขั้นตอนต่างๆ ต่อไป

ทั้งนี้ การแข่งขันของคนจะเข้ามาเป็นธนาคารไร้สาขา (เวอร์ชวลแบงก์) โดย ธปท.กำหนดไว้ที่ 3 แห่ง ด้วยทุนจดทะเบียน 5,000 ล้านบาท ซึ่งจำนวนยังไม่มาก แต่ธนาคารต้องใหญ่ เพราะถ้าผู้ขอใบอนุมัติเป็นกลุ่มคนตัวเล็กความสามารถแข่งขันจะไม่มาก เมื่อต้องแข่งขันกับธนาคารรายใหญ่ ดังนั้น ทุนจดทะเบียนต้องเพียงพอ เพื่อไม่ให้เกิดความเสี่ยงจนกระทบถึงขั้นปิดธนาคาร

ส่วนสาเหตุที่แบงก์ชาติกำหนดให้มีใบอนุญาตเพียง 3 แห่ง มองว่าไม่น้อยและมองว่าเหมาะสม เพราะหากเทียบจำนวนเวอร์ชวลแบงก์ในต่างประเทศ เช่น สิงคโปร์ มี 4 แห่ง มาเลเซีย 5 แห่ง เกาหลีใต้ 3 แห่ง แต่ถ้าเทียบกับจำนวนธนาคารปกติ ซึ่งเกาหลีใต้ มี 52 แห่ง มาเลเซีย 42 แห่ง สิงคโปร์ 34 แห่ง ขณะที่ธนาคารรูปแบบปกติในไทยมีจำนวน 17 แห่ง เมื่อเทียบกับไทยที่มี 3 แห่ง มองว่าจำนวนไม่ได้น้อยต่อผู้เล่นที่มีอยู่ในปัจจุบัน และเป็นจำนวนที่เหมาะสม เนื่องจากหากเปิดธนาคารมากเกินไปอาจต้องไปตามปิด เพราะการปิดธนาคารเป็นเรื่องใหญ่ และกระทบคนเยอะ เพราะมีเรื่องความเชื่อมั่นของประชาชน เช่น กรณีธนาคารล้มในต่างประเทศที่มีปัญหาเพราะปัญหาด้านความสำคัญเชิงระบบจนต้องปิดตัวลง

อย่างไรก็ตามเรื่องที่ต้องคำนึงถึงการทำเวอร์ชวลแบงก์ในปีแรกที่เปิดจะขาดทุน เพราะต้องลงทุนในระบบไอทีสูง และต้องหาลูกค้าเข้าระบบ ซึ่งโอกาสขาดทุนปีละพันล้านบาท และมีความเป็นไปได้หลังจากศึกษางานต่างประเทศ พบเวอร์ชวลแบงก์ที่ประสบความสำเร็จ เช่น กาเกาแบงก์ (KakaoBank) ของประเทศเกาหลี ใช้เวลา 3 ปี ถึงจะได้กำไรคืน ขณะที่ตัวอย่างที่มีการปิดตัวในประเทศออสเตรเลีย มี 2 แบงก์ ซึ่งมีทุนจดทะเบียน 3 พันล้านบาท และ 5 พันล้านบ้าน ดังนั้น ที่ต้องมีทุนใหญ่ เพราะช่วงแรกโอกาสที่มีกำไรจะน้อย และถ้าปิดก็มีความเสี่ยงสูง

ขณะเดียวกัน เรื่องการเปิดธนาคารหลายแห่งจะช่วยเรื่องแข่งขัน และทำให้ดอกเบี้ยน้อยลง นั้น มองว่าอาจจะเป็นไปได้ และอาจไม่เป็นอย่างนั้น เพราะดอกเบี้ยขึ้นอยู่กับความเสี่ยงลูกหนี้ และไม่ได้ขึ้นอยู่กับการขึ้นดอกเบี้ย เช่น ธุรกิจเช่าซื่อในไทยมีจำนวนหลักพันแห่ง แต่ขนาดธุรกิจนี้มีดอกเบี้ยกระจุกอยู่ที่เพดาน แม้มีผู้เล่นเยอะก็ไม่ได้ทำให้ดอกเบี้ยลดลง เพราะดอกเบี้ยที่ผู้กู้ได้นั้นไม่ได้มาจากจำนวนผู้เล่นในตลาด แต่ขึ้นอยู่กับความเสี่ยงของลูกหนี้แต่ละคน