ค้านไอซียูสนาม! หมอนิธิพัฒน์ไม่เห็นด้วยใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ใกล้ 100% กับผู้ป่วยโควิด-19
รศ.นายแพทย์ นิธิพัฒน์ เจียรกุล หัวหน้าสาขาวิชาโรคระบบการหายใจ และวัณโรค ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล คัดค้านการตั้งไอซียูสนามเพื่อรักษาผู้ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 สถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 จะระบาดรุนแรงในขณะนี้ส่งผลให้บุคลากรทางการแพทย์มีภาระงานล้นมือ สิ่งสำคัญที่สุดและเป็นทางรอด คือใช้ศักยภาพไอซียูโควิด-19 ที่มีอยู่ในปัจจุบันให้คุ้มที่สุด โดยเสนอให้ทุกฝ่ายเร่งจัดหาเครื่องไฮโฟลว์
.
รศ.นายแพทย์ นิธิพัฒน์ เจียรกุล ได้พูดถึงประเด็นยารักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ด้วยการโพสต์เฟสบุ๊กส่วนตัวมีข้อความว่า ยาฟาวิพิราเวียร์ได้รับการจดทะเบียนยาและอนุมัติให้ใช้ในผู้ป่วยโควิด-19 เป็นกรณีพิเศษสำหรับศึกระลอกแรก เนื่องจากมียาจำกัดจึงให้ใช้เฉพาะในรายปอดอักเสบรุนแรง การเก็บข้อมูลย้อนหลังโดยคณะทำงานพบว่ายานี้น่าจะช่วยลดความรุนแรงและการสูญเสียจากโรค และใช้ได้ปลอดภัย แต่เนื่องจากยานี้ไม่มีใช้ในประเทศทางตะวันตกจึงไม่มีข้อมูลเชิงวิชาการที่หนักแน่นรองรับ แต่คณะกรรมการจัดเตรียมยาของประเทศก็ได้จัดเตรียมไว้ให้เพียงพอในระลอกสอง ซึ่งไม่เกิดปัญหา เพราะมีอัตราการใช้ราว 20% ของผู้ป่วยทั้งหมด
.
โดยที่คณะกรรมการวิชาการได้ขยายข้อบ่งใช้ให้ครอบคลุมตั้งแต่ปอดอักเสบขั้นต้น และผู้ป่วยที่อาจเกิดปอดอักเสบรุนแรง ซึ่งผมในนามสมาคมอุรเวชช์ฯ ได้ทำเรื่องเสนอคณะกรรมการบัญชียาหลักแห่งชาติเพื่อบรรจุยานี้ไว้สำหรับให้ทุกโรงพยาบาลจัดซื้อได้เอง เพื่อให้มีใช้งานเพียงพอ ในระหว่างดำเนินการนี้ เกิดศึกระลอกสามตามมาอย่างรวดเร็ว จำนวนผู้ป่วยเพิ่มแบบทวีคูณควบคู่ไปกับยอดการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ โดยมีอัตราการใช้ระหว่าง 20-70% แล้วแต่ความสะดวกการเข้าถึงยาในพื้นที่ จึงเป็นที่มาของความฉิวเฉียดของการมียาสำรองใช้เกือบไม่เพียงพอ ขอบคุณยาต้นแบบจากญี่ปุ่นที่เข้ามาช่วยไว้ทันจำนวน 2.2 ล้านเม็ด (รักษาผู้ป่วยได้ราวสามถึงสี่หมื่นคน)
.
แต่ขณะนี้มีแนวคิดขยายการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ให้เข้าใกล้ 100% โดยส่วนตัวผมไม่เห็นด้วยโดยมีเหตุผลดังนี้
การกวาดให้ยาแบบไม่แยกแยะ มีข้อเสียคือ
1. ยาอาจขาดมือจากที่สำรองไว้ ทำให้ผู้ป่วยรายที่จำเป็นอาจไม่ได้ยาชั่วคราวหรือได้ไม่เต็มจำนวน
2. การใช้ยาตั้งแต่แรกอาจทำให้แพทย์นิ่งนอนใจในประสิทธิภาพของยา จนอาจทำให้ละเลยการเฝ้าระวังการเกิดปอดอักเสบ ยานี้ยังไม่มีหลักฐานว่าป้องกันการเกิดปอดอักเสบหรือทำให้ปอดอักเสบเล็กน้อยไม่ลุกลาม
3. การใช้ยาฆ่าเชื้อที่ไม่สมเหตุสมผล (non-rational drug use) จะนำมาซึ่งการเกิดเชื้อดื้อยาภายหลัง
.
ในเวลาเดียวกัน ชมแพทย์ชนบท โพสต์ข้อความผ่านเพจ ชมรมแพทย์ชนบท แสดงความคิดเห็นว่า แจกยาฟาวิพิราเวียร์ให้คนป่วยทุกคน ผิดหลักการนะครับ ยานะครับไม่ใข่ขนม ซึ่งการที่พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง ผู้ว่า กทม. บอกว่า จะแจกยารักษาโควิดให้ทุกคนที่ป่วยเป็นโควิดที่มานอนพักที่โรงพยาบาลสนามคลองกรุงเทพฯ สร้างความปั่นป่วนไม่น้อยแก่คนไทยทั้งประเทศ เพราะนี่คือความเข้าใจผิดที่สำคัญที่สุด
ยาฟาวิพิราเวียร์ มีไว้ใช้สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปานกลางหรืออาการหนักเท่านั้น ผู้ป่วยที่ไม่มีอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อยไม่มีความจำเป็นต้องใช้ยานี้แต่อย่างใด ซึ่งถูกต้องตามหลักการใช้ที่สมเหตุสมผล
.
ปัจจุบันยามีอยู่เพียง 2 ล้านเม็ด ใข้ได้ไม่เกิน 4 หมื่นคน และรัฐบาลก็ไม่ส่งสัญญาณใดๆให้องค์การเภสัชกรรมซึ่งสามารถผลิตยานี้ ให้ได้เดินหน้าผลิตยาได้ การแจกยาเช่นนี้จะยิ่งทำให้เกิดภาวะขาดแคลนยา อาจเกิดภาวะการดื้อยา หรือเกิดปัญหาอื่นๆตามมา
