พาณิชย์ เผยสต็อกปุ๋ย 1.5 ล้านตัน ปริมาณเพียงพอ ส่วนราคาปรับลดลงแต่ยังแพง

ร้อยตรีจักรา ยอดมณี รองอธิบดีกรมการค้าภายใน เปิดเผยว่าจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 และความขัดแย้งระหว่างรัสเซียกับยูเครนส่งผลกระทบต่อปริมาณและราคาปุ๋ยเคมีทั่วโลก รวมถึงประเทศไทยซึ่งต้องนำเข้าแม่ปุ๋ยและปุ๋ยเคมีเกือบ 100% ทำให้ปริมาณสต็อกปุ๋ยเคมีของผู้ผลิต ผู้นำเข้าในช่วงสิ้นไตรมาสแรกของปีนี้ (ณ วันที่ 31 มีนาคม 2565) มีปริมาณสต็อกปุ๋ยเคมี 0.91 ล้านตัน น้อยกว่าสต็อกในช่วงเวลาเดียวกันของปี 2564 20%

กระทรวงพาณิชย์ได้ปรับโครงสร้างราคาปุ๋ยเคมี ให้ผู้ผลิต ผู้นำเข้าสามารถนำเข้าปุ๋ยเคมีมาได้ โดยที่ลดส่วนเหลื่อมกำไรลง ทำให้มีการนำเข้าปุ๋ยเคมีมากขึ้น อีกทั้งการที่นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ได้สั่งการให้กรมการค้าภายในและกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศร่วมกันเชื่อมโยงให้ผู้ผลิต/ผู้นำเข้าได้นำเข้าปุ๋ยจากแหล่งสำคัญ เช่น ซาอุดิอาระเบีย ที่ได้ดำเนินการแล้ว นอกจากจะช่วยแก้ไขปัญหาระยะสั้น ยังทำให้มีการจับคู่ซื้อขายระหว่างกันในระยะยาวด้วย

ล่าสุด ปริมาณสต็อกปุ๋ยเคมี ณ สิ้นเดือนสิงหาคม 2565 อยู่ที่ 1.50 ล้านตัน มากกว่าปริมาณสต็อกในช่วงเวลาเดียวกันของปี 2564 และเมื่อเทียบกับช่วงสิ้นไตรมาสแรกของปีนี้ปริมาณสต็อกเพิ่มขึ้นถึง 66% ซึ่งเป็นปริมาณที่เพียงพอสำหรับการเพาะปลูกของเกษตรกร ดังนั้นจึงถือได้ว่าปัญหาด้านปริมาณได้ผ่อนคลายลง อีกทั้งราคาปุ๋ยเคมีขณะนี้ได้ปรับลดลงมาแล้ว ตามสถานการณ์ราคาและความต้องการปุ๋ยเคมีในตลาดโลกที่ลดลงในช่วงนี้ ประกอบกับปริมาณปุ๋ยเคมีในประเทศที่มีเพียงพอทำให้เกิดการแข่งขันด้านราคา อาทิ ปุ๋ยยูเรีย (46-0-0) ที่ราคาได้ปรับลดลงมาประมาณ 15-20%

อย่างไรก็ตาม ต้องยอมรับว่าราคาปุ๋ยเคมียังคงอยู่ในระดับที่สูงอยู่ ที่สถานการณ์ราคาเป็นเช่นนี้ทั่วโลกเพราะปุ๋ยเคมีสูตรสำคัญๆ หลายสูตรผลิตมาจากสารแอมโมเนีย (NH3) ที่ทำจากก๊าซธรรมชาติหรือก๊าซไฮโดรคาร์บอน เช่น ปุ๋ยยูเรีย (46-0-0) ปุ๋ยแอมโมเนียมซัลเฟต (21-0-0) และปุ๋ยไดแอมโมเนียมฟอสเฟต (18-46-0) เป็นต้น โดยราคาก๊าซธรรมชาติในตลาดโลกได้ปรับตัวสูงขึ้นมากจากความต้องการใช้ก๊าซธรรมชาติที่เพิ่มมากขึ้นและการจำกัดการรับซื้อก๊าซธรรมชาติจากรัสเซียของประเทศตะวันตก จะเห็นได้ว่าราคาก๊าซธรรมชาติเหลว (LNG) เฉลี่ยในปี 2563 อยู่ที่ 4.33 ดอลล่า/ล้านบีทียู ในปี 2564 ปรับสูงขึ้นเป็น 18.46 ดอลล่า/ล้านบีทียู และในปี 2565 เฉลี่ย 7 เดือนแรก ปรับสูงขึ้นเป็น 30.72 ดอลล่า/ล้านบีทียู ขณะเดียวกันยังมีต้นทุนการขนส่งและค่าเงินบาทที่อ่อนค่าลงก็เป็นปัจจัยสำคัญอีกส่วนหนึ่ง

กรมการค้าภายในได้ขอให้สำนักงานพาณิชย์จังหวัดทั่วประเทศลงพื้นที่สืบราคาและรายงานราคาจำหน่ายปลีกปุ๋ยเคมีให้กรมฯ ทราบเป็นประจำทุกสัปดาห์ และขอความร่วมมือให้สมาคมการค้าปุ๋ยและธุรกิจการเกษตรไทย สมาคมการค้าผู้ผลิตปุ๋ยไทย และสมาคมคนไทยธุรกิจเกษตร ร่วมสอดส่องดูแลและกำชับไปยังตัวแทนจำหน่ายให้ขายปุ๋ยเคมีในราคาที่สอดคล้องกับต้นทุน ห้ามฉวยโอกาสขายในราคาแพงเกินสมควร ทั้งนี้ หากพบการฉวยโอกาส นอกจากจะมีโทษตามกฎหมาย จำคุกสูงสุดไม่เกิน 7 ปี ปรับไม่เกิน 140,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับแล้ว ยังจะถูกเพิกถอนหรือระงับการเป็นตัวแทนจำหน่ายอีกด้วย