หนี้เทอร์โบ! หนี้ครัวเรือนไทยจ่อสูง 91% ในปีนี้ หนี้แซงรายได้ในคนรายได้ต่ำ 30,000 บาท

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย เปิดเผยว่าขณะที่ธนาคารแห่งประเทศไทยได้ขยายให้ครอบคลุมของข้อมูลเงินให้กู้ยืมแก่ภาคครัวเรือน หรือหนี้ครัวเรือน ทำให้ตามข้อมูลชุดใหม่จะรวมข้อมูลหนี้สินของภาคครัวเรือนเพิ่มเติมจาก กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา หรือ กยศ. การเคหะแห่งชาติ พิโกไฟแนนซ์และสหกรณ์อื่นๆ ที่นอกเหนือจากสหกรณ์ออมทรัพย์ ซึ่งจะทำให้เห็นภาระหนี้ของครัวเรือนได้ดียิ่งขึ้น

ยอดคงค้างหนี้ครัวเรือน ณ ไตรมาส 1/2566 ขยับขึ้นประมาณ 7.66 แสนล้านบาท จากยอดคงค้างหนี้ครัวเรือนตามข้อมูลชุดเดิมที่ 15.19 ล้านล้านบาท มาอยู่ที่ 15.96 ล้านล้านบาทตามข้อมูลชุดใหม่ คิดเป็นสัดส่วน 90.6% ต่อจีดีพี ชะลอลงจากไตรมาส 4/2565 ซึ่งอยู่ที่ 91.4% ต่อจีดีพี และยังคงเป็นภาพการทยอยปรับลดลงต่อเนื่องหลังจากที่แตะจุดสูงสุดที่ 95.5% ต่อจีดีพีในไตรมาส 1/2564 ที่ผ่านมา

การก่อหนี้ก้อนใหม่ของครัวเรือนมีสัญญาณชะลอลง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเป็นช่วงการทยอยชำระคืนสินเชื่อ และอีกส่วนหนึ่งเป็นผลจากการเติบโตช้าลงของหนี้บางประเภท โดยเฉพาะหนี้ก้อนใหญ่ที่มีวงเงินต่อสัญญาค่อนข้างสูง อาทิ หนี้เพื่อที่อยู่อาศัย

สินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัยปล่อยใหม่ทั้งระบบขยายตัวเพียง 6.4% เทียบช่วงเดียวกันในปีผ่านมา ในไตรมาส 1/2566 ชะลอลลงจากที่ขยายตัว 19.4% ในไตรมาส 4/2565 ซึ่งน่าจะมีสาเหตุมาจากความเปราะบางของฐานะทางการเงินของภาคครัวเรือน การขยับสูงขึ้นของอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ รวมถึงปัจจัยเฉพาะจากการที่มีการเร่งตัวของสินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัยไปมากแล้วในช่วงปลายปี 2565 ก่อนการผ่อนคลายมาตรการ LTV จะสิ้นสุดลง

ผลสำรวจภาวะหนี้สินภาคครัวเรือนทั่วประเทศของศูนย์วิจัยกสิกรไทย พบว่า สถานะทางการเงินของภาคครัวเรือนบางกลุ่มยังคงมีความเปราะบางต่อเนื่อง โดยเฉพาะครัวเรือนรายย่อยในกลุ่มรายได้ค่อนข้างต่ำ ซึ่งต้องรับมือกับปัญหา ภาระหนี้สินที่ขยับสูงขึ้น ซึ่งในด้านหนึ่งหนี้สินที่มีอยู่เดิมในระดับสูงก็จะกลายมาเป็นอุปสรรคและข้อจำกัดในการขอสินเชื่อหรือก่อหนี้ก้อนใหม่กับสถาบันการเงิน

การเปรียบเทียบผลสำรวจภาวะหนี้สินภาคครัวเรือนทั่วประเทศ ซึ่งศูนย์วิจัยกสิกรไทยได้จัดทำขึ้นในช่วงไตรมาส 1/2565 และไตรมาส 1/2566 ที่ผ่านมา พบว่า แม้ในภาพรวมสัดส่วนภาระหนี้ต่อรายได้ของครัวเรือนในผลสำรวจฯ (Debt Service Ratio: % DSR) จะลดลงมาเล็กน้อยมาอยู่ที่ 32.9% ในผลสำรวจไตรมาส 1/2566 จากระดับ 33.9% ในผลสำรวจไตรมาส 1/2565

สัดส่วนภาระหนี้ต่อรายได้ของครัวเรือนรายย่อยในกลุ่มรายได้ไม่เกิน 30,000 บาทต่อเดือน ยังขยับสูงขึ้นต่อเนื่องมาที่ 34.4% ในผลสำรวจไตรมาส 1/2566 จาก 33.9% ในผลสำรวจไตรมาส 1/2565 ซึ่งสะท้อนว่า ครัวเรือนกลุ่มนี้ยังเผชิญกับปัญหารายได้ไม่สัมพันธ์กับภาระหนี้สิน ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาทางการเงินในด้านอื่นๆ เช่น การออมต่ำ ไม่มีสภาพคล่องเพียงพอรองรับหากเกิดกรณีฉุกเฉิน แม้ว่าเศรษฐกิจในภาพรวมจะทยอยฟื้นตัวกลับมาแล้วก็ตาม

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ประเมินว่าแนวโน้มหนี้ครัวเรือนในปี 2566 นั้น ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพี (ตามฐานข้อมูลชุดใหม่) จะชะลอลงมาที่กรอบ 88.5-91.0% ต่อจีดีพี จากระดับ 91.4% ต่อจีดีพีในปี 2565 ท่ามกลางความเปราะบางของภาคครัวเรือนซึ่งอาจทำให้หนี้ยังโตช้ากว่าเศรษฐกิจ