อินเดียอาจเพิ่มมาตรการจำกัดส่งออกข้าวมากขึ้น กดดันสต็อกข้าวตลาดโลกตึงตัวรุนแรง

รัฐบาลอินเดียกำลังพิจารณามาตรการด้านภาษีเพิ่มเติมเพื่อนำมาใช้กับการส่งออกข้าวนึ่งไปตลาดโลก สำหรับความเคลื่อนไหวดังกล่าวนั้น หลายฝ่ายกำลังจับตาประเมินความชัดเจนและผลกระทบที่จะเกิดขึ้นตามมามากขึ้น โดยเฉพาะสถานการณ์สต็อกข้าวในตลาดโลกที่จะตึงตัวอย่างรุนแรง ท่ามกลางมาตรการยกเลิกการส่งออกข้าวแทบทุกชนิดของรัฐบาลอินเดียที่มีผลในปัจจุบัน

ก่อนหน้านี้ เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคมผ่านมา รัฐบาลอินเดียประกาศมาตรการห้ามส่งออกข้าวที่ไม่ใช่ประเภทข้าวบาสมาติ ส่งผลให้ข้าวในสัดส่วนคิดเป็น 80% ของการส่งออกข้าวทั้งหมดนั้นไม่สามารถส่งออกจากอินเดียไปตลาดโลกได้ตามปกติ มาตรการดังกล่าวของประเทศที่ส่งออกข้าวมากที่สุดอันดับ 1 ของโลกอย่างอินเดีย จะทำให้ราคาข้าวในตลาดโลกซึ่งมีราคาสูงอยู่แล้ว มีแนวโน้มสูงที่จะถีบตัวสูงขึ้นอีกในอีกไม่ช้านี้ ท่ามกลางปรากฎการณ์เอลนีโญ หรือฝนน้อยลงจนแทบขาดช่วงต่อเนื่องส่งผลเกิดปัญหาภัยแล้งเรื้อรังในเอเชียและอาเซียนที่เริ่มต้นขึ้น และคาดว่าจะกินเวลายาวนานถึง 3 ปีจากนี้ไป

ในสัปดาห์ผ่านไป กลุ่มผู้ส่งออกข้าวในประเทศเวียดนาม เปิดเผยว่า ได้ตัดสินใจกลับมาเปิดการเจรจาเสนอซื้อข้าวในตลาดโลกอีกครั้งในปริมาณ 500,000 ตันในราคาที่ปรับสูงขึ้นครั้งใหม่จนกลายเป็นสถิติราคาข้าวแพงสูงสุดในรอบ 15 ปี หรือนับตั้งแต่ปี 2008 เป็นต้นมา ความเคลื่อนไหวของผู้ส่งออกในประเทศเวียดนามดังกล่าว กลายเป็นดีลการเสนอซื้อราคาแพงเป็นประเทศแรกหลังจากรัฐบาลอินเดียประกาศใช้มาตรการห้ามส่งออกข้าวแทบทุกชนิดออกสู่ตลาดโลก

นับตั้งแต่อินเดียใช้มาตรการดังกล่าว ส่งผลให้บรรดาผู้ส่งออกข้าวในแถบประเทศของเอเชียต้องเสนอปรับราคาขายข้าวในตลาดโลกสูงขึ้นถึง 20% จากราคาปกติ สถานการณ์ราคาข้าวในตลาดโลกที่มีราคาสูงมากในขณะนี้กลายเป็นแรงกดดันเพิ่มเข้าไปในปัจจัยเสี่ยงของภาวะเงินเฟ้อในราคาอาหารโดยเฉพาะกับประเทศที่ผู้บริโภคข้าวมีความเปราะบางต่อการเคลื่อนไหวของราคาข้าวที่แพงมากในปัจจุบัน เช่น เอเชีย และแอฟริกา ซึ่งเผชิญกับสถานการณ์สต็อกสินค้าเกษตรและอาหารมีปริมาณลดลงมาก

ราคาข้าวในตลาดโลกในเดือนสิงหาคมนี้ ยังคงทำสถิติสูงในรอบ 15 ปี ทำให้ผู้ส่งออกเวียดนามมีรายได้เพิ่มขึ้นระหว่าง 15-40 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 525-1,400 ล้านบาท เมื่อเปรียบเทียบจากราคาข้าวในช่วงก่อนหน้าที่รัฐบาลอินเดียประกาศใช้มาตรการห้ามส่งออกข้าวแทบทุกชนิด ซึ่งทำให้ปริมาณข้าวในตลาดโลกหายไปถึง 10 ล้านตัน โดยอินเดียเป็นประเทศผู้ส่งออกข้าวใหญ่อันดับ 1 ของโลก ด้วยปริมาณข้าวมากถึง 40% ของตลาดโลกมาจากอินเดีย

ทั้งนี้ ในสัปดาห์ที่แล้ว ราคาข้าวขาว 5% ของไทยในตลาดโลกมีการเสนอราคาขายอยู่ที่ 650-655 ดอลลาร์สหรัฐต่อตัน ในขณะที่ข้าวเวียดนามประเภทใกล้เคียงกันกับไทย เสนอราคาอยู่ที่ ที่ 620-630 ดอลลาร์สหรัฐต่อตัน