ไฟเซอร์เท่านั้น! หมอมานพ ศิริราชพยาบาล ชี้วัคซีน 2 ยี่ห้อต้านโควิด-19 อินเดียได้สูงสุด

ศ.นพ.มานพ พิทักษ์ภากร หัวหน้าศูนย์วิจัยเป็นเลิศด้านการแพทย์แม่นยำ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล โพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัวว่า มีข่าวว่า B.1.351 (South African variant หรือเชื้อกลายพันธุ์แอฟริกาใต้) มาเยือนเมืองไทยแล้ว สายพันธุ์นี้ป้วนเปี้ยนแถวชายแดนใต้มาเป็นเดือน เนื่องจากมีการระบาดในมาเลเซีย ขออย่าให้เข้ามาระบาดถึงใจกลางเมืองหลวงแบบ B.1.617.2 (Indian variant หรือเชื้อกลายพันธุ์อินเดีย) นะครับ เพราะวัคซีนที่ได้ผลกับสายพันธุ์นี้มีแค่ Pfizer หรือไฟเซอร์ (และอาจรวมถึง Moderna หรือโมเดอร์นาด้วย) ที่ 75%, J&J หรือจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน อยู่ที่ 64-66% และ Novavax หรือโนวาแวกซ์ อยู่ที่ 60.1% (สำหรับ non-HIV)

.

ส่วน AstraZeneca หรือแอสตราเซเนกา เหลือแค่ 10.4% สำหรับ Sinovac หรือซิโนแวคนั้น ถ้าเทียบระดับ antibody หรือภูมิคุ้มกันที่ขึ้นหลังฉีดแล้วคาดว่าคงแทบไม่ได้ผลเช่นกัน อาจถึงเวลาที่ภาครัฐจะต้องเปลี่ยนนโยบาย เร่งนำเข้า Pfizer, Moderna และ J&J vaccine มาให้เพียงพอและครอบคลุมประชากรครับ ถ้าปล่อยให้ B.1.351 ระบาดนี่อาจดูไม่จืดเลย

สาเหตุหลักที่ทำให้ B.1.351 หรือเชื้อกลายพันธุ์แอฟริกาใต้ ดื้อต่อวัคซีนและ antibody มาก คือการกลายพันธุ์ในตำแหน่ง E484 บน spike protein ที่เป็น E484K คือเปลี่ยนกรดอะมิโนจาก glutamate ไปเป็น lysine มีผลทำให้ antibody จับกับ spike protein ได้ยาก นอกจากนี้ การกลายพันธุ์ในตำแหน่งอื่นที่สำคัญคือ N501Y ที่เหมือนกับสายพันธุ์ UK ทำให้เชื้อจับกับตัวรับบนผิวเซลล์มนุษย์ได้ดีขึ้น แถมยังเจอ K417N ซึ่งทำให้เชื้อจับกับเซลล์ได้ดีขึ้นด้วย

.

ในปัจจุบัน B.1.351 หรือเชื้อกลายพันธุ์แอฟริกาใต้เป็นสายพันธุ์ที่ดื้อต่อวัคซีนและ antibody ที่สุด รองลงมาคือ P.1 หรือสายพันธุ์บลาซิลซึ่งมี E484K เช่นกัน ส่วนสายพันธุ์อินเดียที่ก่อนหน้านี้ระบาดคือ B.1.617.1 มีการกลายพันธุ์ในตำแหน่งเดียวกันแต่เป็น E484Q ทำให้ดื้อบ้างแต่ไม่เท่ากับ B.1.351

แต่สายพันธุ์อินเดียที่ระบาดหนักในขณะนี้ และเพิ่งพบในบ้านเราคือ B.1.617.2 ไม่พบ E484Q ซึ่งคาดว่าสายพันธุ์นี้ไม่น่าจะดื้อต่อวัคซีน.