BTimes ลายแทงชุมชน: บุกเบิก รวมกลุ่ม ปลูกมะนาวบนดอย เพิ่มผลผลิต แก้ปัญหาราคาต่ำ

Oct 8, 2020

ปรับไร่ข้าวโพดเป็นสวนมะนาว ฟื้นชีวิตหุบเขาเดียวดายให้มีสีสัน สร้างชีวิตที่ยั่งยืนกลับสู่ชุมชน

หลังจากตะลอนทัวร์วิสาหกิจชุมชนทั่วไทยมาแล้ว 5 จังหวัด ก็ถึงคิวจังหวัดสุดท้ายกับวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกมะนาวบ้านยอด ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน ที่พลิกแผ่นดินข้าวโพดให้กลายเป็นสวนมะนาวเกรดพรีเมียมส่งขายสยามแม็คโคร ยกระดับความเป็นอยู่ชาวบ้านให้ดีขึ้นได้อย่างน่าเหลือเชื่อ

คุณวรพล รักษา ที่ปรึกษาวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกมะนาวบ้านยอด เล่าว่าก่อนจะมาเป็นสวนมะนาวเต็มรูปแบบขนาดนี้ ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเป็นชาวไร่ข้าวโพดมาก่อน จะมีเพียงไม่กี่รายเท่านั้นที่เลือกปลูกมะนาว แต่ก็ขาดความใส่ใจและการบริหารจัดการที่ดี ทำให้ได้รับผลผลิตที่ไม่มีคุณภาพ ทั้งยังโดนกดราคา หรือบางทีก็ไม่มีคนมารับซื้อ ทำให้ชาวบ้านเลือกที่จะปล่อยทิ้ง แล้วไปประกอบอาชีพอื่นๆ แทน

ย่างเข้าปี พ.ศ.2552 ก็ได้มีการรวมกลุ่มจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนขึ้น แต่ก็ยังขาดองค์ความรู้ รวมถึงเกิดปัญหาภายใน ทำให้ต้องล้มเลิกไป กระทั่งมีโครงการปิดทองหลังพระ และโครงการแม่ฟ้าหลวงเข้ามาช่วยให้ความรู้ ช่วยบริหารจัดการระบบน้ำ และนำต้นพันธุ์ที่เหมาะสมกับพื้นที่มาให้ชาวบ้านลองปลูก เหมือนเป็นการจุดประกายความหวังที่จะพัฒนาให้สวนมะนาวสามารถยืนได้ด้วยตนเองอีกครั้ง ชาวบ้านจึงตัดสินใจรวมตัวกันปัดฝุ่นวิสาหกิจชุมชน พร้อมทั้งระดมทุน กำหนดกรอบปฏิบัติที่ชัดเจน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการควบคุมมาตรฐานทุกขั้นตอน เมื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ก็จะนำมาคัดแยกตามขนาด แล้วส่งไปจำหน่ายต่อยังแม็คโคร และณิชาฟาร์ม ซึ่งทุกรอบที่ขายได้ ก็จะจัดสรรเงินแจกจ่ายให้แก่ชาวบ้านตามจำนวนผลผลิตที่นำมาส่งให้วิสาหกิจชุมชนทันที แม้ในช่วงแรกจะตะกุกตะกักไปบ้าง แต่สุดท้ายก็ได้รับการยอมรับ กระทั่งผ่านไปได้ด้วยดี

จุดเด่นที่ทำให้มะนาวจากวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกมะนาวบ้านยอดได้รับความนิยม คือการเป็นมะนาวที่ไร้เมล็ด มีน้ำเยอะ และเปลือกบาง ทำให้เกิดความคุ้มค่าเมื่อนำไปแปรรูป

“ภูมิใจครับ เพราะว่าอย่างน้อยเราก็ทำชีวิตชาวบ้านที่นี่ดีขึ้น สุขภาพเขาดีขึ้น แล้วก็สามารถมีเงินใช้จ่ายในครอบครัวได้ตลอด”

คุณวรพลรู้สึกภูมิใจมากที่ได้เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้ชาวบ้านมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น คู่ไปกับการมีรายได้ที่มั่นคงยั่งยืน…