สหรัฐเลื่อนไทยดีขึ้นแก้ปัญหาการค้ามนุษย์ แต่ย้ำไทยยังไม่ถึงมาตรฐานขั้นต่ำสุดสหรัฐอเมริกา

กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ เปิดเผย รายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์ ประจำปีค.ศ. 2022 หรือ Trafficking In Persons (TIP) Report 2022 เมื่อวานอังคาร (19 ก.ค.) โดยรายงานดังกล่าวรวบรวมข้อมูลด้านการค้ามนุษย์จาก 188 ประเทศและเขตปกครองต่างๆ ในรอบปีที่ผ่านมา พร้อมประกาศรายชื่อ ‘TIP Heroes’ เพื่อเชิดชูผู้ที่ทำงานด้านการต่อต้านการค้ามนุษย์ในประเทศต่างๆ ซึ่งปีนี้มีสตรีคนไทยได้รับรางวัลนี้ด้วย

นายแอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ ซึ่งได้เดินทางมาเยือนประเทศไทยเมื่อช่วงวันที่ 9-10 กรกฎาคมที่ผ่านมา ได้ร่วมงานเปิดตัว รายงาน TIP Report 2022 ณ สำนักงานกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ ในกรุงวอชิงตัน โดยกล่าวว่า รายงานนี้มีความสำคัญในฐานะเครื่องมือทางการทูตของรัฐบาลสหรัฐ ที่นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับความพยายามของรัฐบาลต่างๆ ในการปราบปรามการค้ามนุษย์ที่สมบูรณ์ครอบคลุมที่สุดในโลก

รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ สหรัฐอเมริกา กล่าวว่า ปัจจุบันมี 21 ประเทศที่ได้รับการปรับอันดับสูงขึ้นหนึ่งระดับเนื่องจากรัฐบาลเพิ่มความพยายามต่อสู้กับการค้ามนุษย์ทั้งในประเทศ และต่างประเทศ ในขณะที่มี 18 ประเทศที่ถูกลดอันดับ เพราะไม่แสดงให้เห็นถึงความพยายามแก้ไขจัดการในเรื่องนี้ หรือแม้กระทั่งรัฐบาลเป็นฝ่ายสนับสนุนให้เกิดการค้ามนุษย์ขึ้นเสียเอง

สำหรับปีนี้ ประเทศไทยได้รับการปรับอันดับเป็น “Tier 2” หรือกลุ่มที่ 2 จากเดิมที่อยู่ในระดับ “Tier 2 Watch List” หรือ “Tier 2 ที่ต้องเฝ้าระวัง” หรือต้องจับตามองนับตั้งแต่เมื่อปี 2021 สหรัฐอเมริกา กล่าวว่าสะท้อนให้เห็นถึงความพยายามทั้งของภาครัฐและเอกชนในประเทศไทย ในการแก้ไขปัญหาการลักลอบค้ามนุษย์ในช่วงหนึ่งปีที่ผ่านมา

รายงาน TIP Report 2022 ได้เปิดเผยว่าสถานการณ์การค้ามนุษย์ในประเทศไทยนั้น รัฐบาลไทยแสดงให้เห็นถึงความพยายามที่เพิ่มขึ้น ในการต่อสู้กับการลักลอบค้ามนุษย์ภายใต้ข้อจำกัดเรื่องศักยภาพและการระบาดของโควิด-19 ซึ่งรวมถึงการเพิ่มการสืบสวนกรณีการค้ามนุษย์ การปรับแก้กฎหมายที่เกี่ยวข้องและการลงโทษผู้ประทำผิด การจัดตั้งศูนย์ช่วยเหลือเหยื่อค้ามนุษย์แห่งใหม่ การจัดทำแนวทางสำหรับเจ้าหน้าที่ด้านแรงงาน และการระบุตัวเหยื่อของการค้ามนุษย์ได้มากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยยังคงไปไม่ถึงมาตรฐานขั้นต่ำที่รัฐบาลสหรัฐกำหนดไว้ในหลายด้าน เช่น ผู้ถูกดำเนินคดีและลงโทษในคดีค้ามนุษย์มีจำนวนลดลง เจ้าหน้าที่ยังขาดความรู้ความเข้าใจในการระบุตัวผู้ตกเป็นเหยื่อของการค้ามนุษย์ เป็นต้น

นายมนัสวี ศรีโสดาพล เอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงวอชิงตัน กล่าวแสดงความยินดีที่ไทยได้รับการปรับอันดับให้สูงขึ้น รู้สึกดีใจที่กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ ได้ปรับยกระดับไทยขึ้นมาอยู่ที่ Tier 2 ในรายงานปีนี้ ถือว่าดีขึ้นและ เป็นหน้าเป็นตา คิดว่าความพยายามของไทยจะเดินหน้าต่อไปภายใต้นโยบาย Zero Tolerance คือไม่อยากให้มีในประเทศไทยอีก

ทั้งนี้ เกณฑ์ของสหรัฐได้แบ่งระดับสถานการณ์การค้ามนุษย์เป็น 4 ระดับ คือ

• กลุ่มเทียร์ 1 คือประเทศที่ปฏิบัติตามมาตรฐานขั้นต่ำของกฎหมายในการป้องกันและปกป้องเหยื่อการค้ามนุษย์อย่างครบถ้วน
• กลุ่มเทียร์ 2 เป็นประเทศที่มีการดำเนินการยังไม่สอดคล้องกับกฎหมายดังกล่าว แต่ได้แสดงให้เห็นถึงความพยายามแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์
• กลุ่มเทียร์ 3 ที่ต้องจับตามอง เป็นประเทศที่มีรายงานถึงเหยื่อการค้ามนุษย์เพิ่มมากขึ้น หรือไม่มีหลักฐานชัดเจนว่ารัฐบาลได้พยายามต่อต้านการค้ามนุษย์
• กลุ่มเทียร์ 4 คือประเทศที่ดำเนินการไม่สอดคล้องกับมาตรฐานขั้นต่ำตามกฎหมายสหรัฐ และไม่มีความพยายามในการแก้ปัญหาการค้ามนุษย์

เมื่อปี 2021 ไทยถูกลดระดับสู่ “เทียร์ 2 ที่ต้องจับตามอง” (Tier 2 Watch List) และหากไทยอยู่ที่ระดับดังกล่าวเป็นเวลา 2 ปีติดต่อกัน โดยไม่ได้รับการแก้ไขก็จะถูกปรับลดระดับลงสู่ “เทียร์ 3” โดยอัตโนมัติ ซึ่งหากไทยตกไปอยู่ในกลุ่มเทียร์ 3 อาจทำให้ต้องสูญเสียความช่วยเหลือจากรัฐบาลสหรัฐในด้านต่างๆ ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการค้า รวมทั้งอาจถูกสหรัฐคัดค้านความช่วยเหลือจากสถาบันระหว่างประเทศ เช่น กองทุนการเงินระหว่างประเทศ ธนาคารโลก และองค์กรพัฒนาเอกชนระหว่างประเทศด้วย