BTimes ลายแทงชุมชน: ‘ผ้าไหมแต้มหมี่’ ภูมิปัญญาผ้าหนึ่งเดียวในไทยดังไกลสู่ต่างแดน

Sep 30, 2020

แปลงร่าง ‘ผ้าไหมมัดหมี่’ สู่ ‘ผ้าไหมแต้มหมี่’ ชูจุดเด่นด้านการลดต้นทุนรอบด้าน และการเป็นวิสาหกิจชุมชนศิลปะสร้างสรรค์

“ปี 2555 ที่เขาส่งกลุ่มเราประกวด เป็นการพัฒนาองค์ความรู้ในเรื่องของการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มี ทีนี้เราก็มาทำโดยการรวมกันคิดว่าจะทำยังไง เพราะว่าขั้นตอนมันจะต้องเริ่มจากการค้นเลย ถึงจะออกมาเป็นลายนี้ เราต้องคำนวณก่อน แล้วก็ต้องแต้มเส้นยืนด้วย อาจจะเป็นลายก้อนเมฆ มองขึ้นฟ้าเห็นลายก้อนเมฆก็วาดไปตามอย่าง แล้วก็จินตนาการออกมาเป็นผืนผ้า”

เมื่อผลิตภัณฑ์ดั้งเดิมเดินมาถึงทางตัน คุณสุภาณีก็ต้องเร่งหาหนทางรอดตายใหม่ กระทั่งปี 2555 มีโอกาสได้เข้าร่วมงานประกวดที่เปรียบเสมือนการจุดประกายไอเดียในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ จึงควบรวมนวัตกรรมและองค์ความรู้ใหม่ที่ได้จากผู้เชี่ยวชาญมาต่อยอดผ้าไหมมัดหมี่ ทรานส์ฟอร์มร่างใหม่ในนาม ‘ผ้าไหมแต้มหมี่’ ที่เป็นการดึงเอาภูมิปัญญาดั้งเดิมมาประยุกต์ให้เกิดเป็นกระบวนการผลิตรูปแบบใหม่ที่ช่วยลดระยะเวลา ลดค่าแรง ลดต้นทุน แถมยังลดโลกร้อนได้อีกด้วย

หลังจากตัดสินใจได้แล้วก็เริ่มรวมกลุ่มชาวบ้าน แชร์ไอเดียร่วมกัน เพื่อหาค่ากลางที่จะใช้เป็นแนวทางในการผลิต กำหนดจำนวนอุปกรณ์ที่ต้องใช้ กำหนดลวดลายที่มีความทันสมัย ทันต่อกระแสที่กำลังได้รับความนิยม หรือแม้แต่การนำลวดลายเก่าแก่กว่า 400 ลาย มาช่วยกันปรับให้สวยงามมากขึ้นตามแต่ความครีเอทส่วนตัวของชาวบ้าน

แน่นอนว่าเมื่อสินค้าได้รับความนิยมมากขึ้น สิ่งที่มักตามมาคือการลอกเลียนแบบ แล้วกดราคาสู้กันในตลาด กระทบกับผู้ผลิตต้นทางที่เป็นแหล่งกำเนิด ส่งผลให้คุณสุภาณี ภูแล่นกี่ ประธานวิสาหกิจชุมชนผ้าไหมมัดหมี่บ้านหัวฝาย ต้องเร่งปรับตัวยกใหญ่ ยอมลดราคาผ้าไหมแต้มหมี่ลงให้อยู่ในกรอบความเหมาะสม แต่ไม่ลดคุณภาพ เพื่อให้สามารถแข่งขันในตลาดได้ พร้อมสต๊อกสินค้าให้เพียงพอต่อความต้องการของลูกค้าขาประจำรายใหญ่ เพื่อให้วิสาหกิจชุมชนผ้าไหมมัดหมี่บ้านหัวฝายยังสามารถเดินต่อไปได้อย่างแข็งแรง โดยที่สมาชิกในวิสาหกิจชุมชนไม่ได้รับผลกระทบรุนแรง และสามารถอยู่ได้ในทุกสภาวะเศรษฐกิจ