YOUNG@HEART SHOW : ลืมกินยาทำอย่างไร?
การรับประทานยาเป็นการรักษาโรคชนิดหนึ่ง ทำให้คุณหายจากอาการป่วยได้ ซึ่งหลายคนๆ ก็มีปัญหาชอบลืมกินยา บางคนก็ลืมพกยาไปด้วย แหม..คนเราไม่ได้ป่วยกันบ่อยๆ ต้องมีลืมบ้างเป็นธรรมดาจริงมั้ยคะ แต่ลืมแล้วจะต้องทำยังไง? กินตอนนี้ยังทันมั้ย? วันนี้มีคำตอบค่ะ
ขอแบ่งยาสำหรับรับประทานเป็น 5 หมวด ได้แก่
1. ยาก่อนอาหาร
2. ยาหลังอาหาร
3. ยาก่อนนอน
4. ยาที่ต้องทานทุก 4-12 ชม.
5. ยาทานเมื่อมีอาการ
ภาพจาก Pexels.com
1. ยาก่อนอาหาร
ยาก่อนอาหารควรรับประทานตอนท้องว่าง ก่อนอาหารอย่างน้อย 30 นาที ไม่ควรทานตอนที่มีอาหารอยู่ในกระเพาะ เนื่องจากยาจะไม่ออกฤทธิ์ถ้ามีน้ำย่อยออกมา หรือประสิทธิภาพของยาอาจถูกเจือจางลง เมื่อผสมกับอาหารค่ะ
→ ถ้าลืมทานยาก่อนอาหารให้ข้ามยามื้อนั้นไปเลย แล้วทานก่อนอาหารมื้อถัดไปค่ะ
2. ยาหลังอาหาร
ยาหลังอาหารควรรับประทานหลังอาหารทันที ไปจนถึง 15 นาทีหลังมื้ออาหาร เพราะอาหารจะช่วยให้ยาดูดซึมได้ดี หรือตัวยานั้นอาจจะกัดกระเพาะ ถ้าทานตอนท้องว่างค่ะ
→ ถ้าลืมทานยาหลังทานอาหาร เมื่อเวลาผ่านไปแล้วเกิน 15 นาที ควรข้ามยามื้อนั้นไปเลย หรือถ้าเป็นยาที่สำคัญควรหาอาหารว่างรองท้องก่อน แล้วค่อยทานยาหลังอาหารค่ะ
3. ยาก่อนนอน
ยาก่อนนอนควรรับประทานก่อนนอน 15-30 นาที ยาที่ทานก่อนนอนส่วนใหญ่จะเป็นยาที่ทำให้ง่วง ซึ่งจะใช้เวลาออกฤทธิ์ประมาณ 15-30 นาทีค่ะ
→ ถ้าลืมทานยาก่อนนอนก็ให้ข้ามยามื้อนั้นไปเลย คืนหน้าเอาใหม่!
ภาพจาก Pexels.com
4. ยาที่ต้องทานทุก 4-12 ชม.
ยาชนิดนี้จะระบุที่ฉลากว่าทาน เช้า–กลางวัน–เย็น–ก่อนนอน ทุก 4 ชม. 6 ชม. หรือ 12 ชม. เช่น ยาลดไข้ ถ้านึกขึ้นได้ภายใน 4 ชม. ให้ทานทันที แต่ถ้ากำลังจะถึงเวลาทานยามื้อถัดไปแล้ว ก็ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป แล้วทานยามื้อถัดไปได้เลย โดยไม่ต้องเบิ้ลยาเป็น 2 เท่าค่ะ
ถ้าเป็นยาฆ่าเชื้อที่ต้องทานทุก 6 ชม. หรือ 12 ชม. เมื่อนึกขึ้นมาได้ให้ทานทันที ถ้ายังไม่ใกล้เวลามื้อถัดไป และควรทานในปริมาณปกติ ไม่ควรทานเบิ้ลเป็น 2 เท่า
เช่น ปกติทานตอนเช้า 8 โมง และเย็น 2 ทุ่ม ครั้งละ 1 เม็ด ลืมทานตอนเช้าแล้วนึกได้ตอนเที่ยง ให้ทานทันที 1 เม็ด มื้อเย็นก็ทานตามปกติ หรือถ้านึกขึ้นมาได้ตอน 1 ทุ่ม ก็ไม่ต้องทานแล้วค่ะ ให้ทานตอน 2 ทุ่มตามเวลาปกติได้เลย 1 เม็ด แต่ก็ไม่ควรลืมบ่อย เพราะเชื้อจะดื้อยา ทำให้ไม่หายได้ค่ะ
5. ยาทานเมื่อมีอาการ
เช่น ยาแก้ปวด ยาเคลือบกระเพาะ สามารถทานได้ทันทีที่มีอาการ โดยไม่ต้องรอก่อนหรือหลังอาหาร แต่ก็ไม่ควรทานเกินขนาดตามที่ฉลากยาระบุไว้ เมื่อหายแล้วก็สามารถหยุดยาได้ทันทีค่ะ
ทั้งนี้ควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรเพื่อศึกษาวิธีรับประทานยาอย่างละเอียด ถามเผื่อกรณีลืมทานยาไว้ได้เลยเพื่อความชัดเจน ยาบางตัวก็มีวิธีการทานที่แตกต่างออกไป ควรอ่านฉลากยาก่อนทานทุกครั้ง และทางที่ดีที่สุดคือไม่ควรลืมทานยานะคะ
ภาพจาก Pexels.com
วิธีเตือนไม่ให้ลืมทานยา
1. จดวิธีการรับประทานอย่างละเอียดลงบนฉลาก ให้ตัวใหญ่ๆ มองชัดๆ การเขียนด้วยลายมือของตัวเองอาจช่วยให้จำง่ายขึ้นค่ะ
2. ตั้งเวลาเตือนบนโทรศัพท์ ถ้าจำไม่ได้ก็ตั้งปลุกซะเลย
3. ทำสัญลักษณ์บนปฏิทิน บางคนไม่ลืมทานยา แต่ลืมว่าทานแล้วรึยัง ก็ควรจดบันทึกไว้ ถ้าจำไม่ได้ก็จะได้เปิดดูค่ะ
4. แยกยาใส่กล่องยา วิธีนี้ก็ได้ผลสำหรับผู้สูงอายุ ลูกหลานหรือผู้ดูแลควรจัดยาไว้ให้เป็นมื้อๆ ถ้าท่านลืมทานเราก็สามารถตรวจสอบได้ด้วย ว่าลืมทานไปมื้อไหน
5. พกยาไปด้วยทุกที่ บางทีไม่ลืมทานยา แต่ลืมยาไว้ที่บ้านจึงไม่ได้ทาน ก็อาจส่งผลทำให้ไม่หายป่วยได้
การรับประทานยาที่ถูกต้องคือทานตามแพทย์สั่ง ทานตรงเวลา และห้ามลืมทานยา ไม่อย่างนั้นโรคที่รักษาอยู่อาจเป็นเรื้อรัง หรือหายช้ากว่าปกติได้ ป่วยนานๆ ไม่สนุกหรอกค่ะ แค่ทานให้ครบตามแพทย์สั่งรับรองว่าหายป่วยแน่นอน
ข้อมูลจาก: www.pharmacy.mahidol.ac.th
