YOUNG@HEART SHOW : รู้ทันโรค “พยาธิไชเท้า” มีอยู่จริง!
ตั้งแต่เด็กๆ เรามักจะได้ยินผู้ใหญ่คอยเตือนให้ใส่รองเท้า เวลาออกไปวิ่งเล่นนอกบ้าน และล้างมือ/เท้าทุกครั้งเมื่อเข้าบ้าน เพื่อป้องกันพยาธิไชเท้า! ถึงแม้เราจะแอบถอดรองเท้านอกบ้านบ้าง ก็ไม่เคยเจอพยาธิไชเท้าสักที ถึงไม่เคยเจอ แต่มันมีอยู่จริงค่ะ วันนี้เรามาทำความรู้จักพยาธิไชเท้ากัน!
ภาพจาก Pexels.com
พยาธิไชเท้าคืออะไร?
พยาธิไชเช้า หรือ โรคตัวอ่อนพยาธิชอนไชผิวหนัง (Cutaneous larva migrans) เกิดจากตัวอ่อนพยาธิปากขอที่มาจากสัตว์ เช่น สุนัข แมว แพะ แกะ ม้า สุกร โค หรือพยาธิเส้นด้ายของสัตว์ ซึ่งตัวอ่อนของพยาธิจะอาศัยอยู่ในดิน เวลาเราเดินเท้าเปล่ามันก็จะไชเข้าทางรอยแผลหรือรูขุมขน เมื่อเข้าไปแล้วมันก็จะเคลื่อนที่อยู่ใต้ผิวหนัง เกิดเป็นผื่นนูนสีแดง มีลักษณะเป็นเส้นคดเคี้ยว เนื่องจากคนไม่ใช่พาหะที่ตัวอ่อนจะเจริญเติบโตเต็มวัยได้ มันเลยไชไปมาในผิวหนังเพื่อหาทางออกจากร่างคน ตัวอ่อนของพยาธิจะตายเองภายใน 2 สัปดาห์ ถึง 1 เดือนค่ะ
ภาพจาก Pexels.com
การติดต่อของพยาธิไชเท้า
พยาธิไชเท้ามักเกิดในภูมิประเทศที่มีอากาศร้อนชื้นและอบอุ่น ติดต่อโดยความบังเอิญ! ตัวอ่อนพยาธิจะอาศัยอยู่ในพื้นดินชื้นแฉะ เมื่อคนเดินผ่านมาก็จะไชเข้าเท้า นอกจากนี้ก็อาจพบได้ในทรายตามชายหาด เวลาเด็กนั่งเล่นทรายก็อาจเจอตัวอ่อนพยาธิไชผ่านเสื้อผ้าบางๆ ของเด็ก แล้วเข้าสู่ผิวหนังได้ค่ะ
ภาพจาก Pexels.com
อาการของพยาธิไชเท้า
พยาธิจะอยู่แค่หนังชั้นนอกและหนังกำพร้าเท่านั้น ไม่สามารถเข้าสู่ชั้นหนังแท้ได้ เมื่อพยาธิไชเข้าสู่ผิวหนังบริเวณนั้นจะมีอาการอักเสบ วันแรกจะเป็นตุ่มผื่นเล็กๆ ก่อน ใช้เวลาประมาณ 2-3 วัน ถึงจะเห็นเป็นเส้นนูนสีแดง และมีลักษณะคดเคี้ยว บางครั้งอาจมีอาการคันร่วมด้วย เกิดจากติดเชื้อแบคทีเรีย เป็นอาการแทรกซ้อน ผู้ป่วยควรพบแพทย์เพื่อหาทางรักษานะคะ
ภาพจาก Pexels.com
วิธีป้องกันพยาธิไชเท้า
หลีกเลี่ยงการเดินบนพื้นดินที่ชื้นแฉะ และไม่ควรเดินเท้าเปล่าบนดิน/ทราย ควรสวมรองเท้าทุกครั้งเวลาออกจากบ้าน เมื่อต้องสัมผัสดินควรใส่ถุงมือ เพื่อป้องกันพยาธิไชเข้าสู่มือ จริงๆ แล้วมันสามารถไชผิวหนังมนุษย์ได้ทุกส่วนของร่างกายนะคะ ไม่ใช่แค่เท้า นอกจากนี้ควรถ่ายอุจจาระลงส้วม/ชักโครกทุกครั้ง ล้างมือก่อนรับประทานอาหาร และก่อนออกจากห้องนำ้ทุกครั้ง พยาธิไม่ได้มาจากดินอย่างเดียว มาจากอุจจาระได้ด้วยค่ะ
เอาล่ะ! เห็นอย่างนี้แล้วก็ควรระวังตัวเอง ไม่เดินเท้าเปล่านอกบ้าน ตรงไหนที่มีความเสี่ยงก็ควรเลี่ยง ควรล้างมือก่อนทานอาหาร ล้างเท้าก่อนเข้าบ้าน และระวังลูกหลานอย่าให้เล่นดินที่ไม่สะอาด ฝึกให้เขาใส่รองเท้าทุกครั้งที่ออกนอกบ้านจนเป็นนิสัยนะคะ
ข้อมูลจาก: สสส www.thaihealth.or.th
